Seyid Ebulkasım Nebati ile Seyid Azim Şirvani`nin gazellerinde geçen Farsça kökenli sözcüklerin türlerine göre linguistik tahlili

Abstract

İkisi de aynı dönemde yaşamış; biri Güney Azerbaycan şairi Seyid Ebulkasım Nebati, diğeri Kuzey Azerbaycan şairi Seyid Azim Şirvani'nin gazellerinin incelenmesi, Azerbaycan Edebiyatı gibi zengin kültürel kaynağın 19. yüzyıldaki değerli örneklerinin Türkiye bilimsel muhitine kazandırılması önem taşımaktadır. Metinden yola çıkarak gazellerdeki Farsça kökenli sözcüklerin gramer yönünden tahlil edilmesi, bize o dönemdeki Güney Azerbaycan ile Kuzey Azerbaycan arasındaki dil yapısı hakkında bilgi vermektedir.Çalışmamızın ilk bölümünde Seyid Ebulkasım Nebati ile Seyid Azim Şirvani'nin hayatlarını ve yaratıcılıklarını ele aldık. Ardından eserlerini yazdık. İkinci bölümde dilbilgisinde yer alan kelime türlerini iki ana başlık altında isim soylu ve fiil soylu sözcükler olmak üzere inceledik. İsim soylu sözcükleri kendi arasında isimler, sıfatlar, zarflar, zamirler, edatlar, bağlaçlar ve ünlemler, fiil soylu sözcükleri de fiiller ve fiilimsiler olmak üzere ele aldık. Üçüncü bölümde ise Seyid Ebulkasım Nebati ile Seyid Azim Şirvani'nin gazellerinde yer alan Farsça kökenli sözcükleri ikinci bölümde yer alan kelime türlerine göre listeleyip bu kelimelerin Azerbaycan Türkçesi'ne geçerken uğradığı değişiklikleri tahlil ettik. Son bölümde ise incelemelerimizi bir sonuçta topladık. Ardından tahlil içerisinde gördüğümüz beyitlere ait gazellerden örnekler verdik. Çalışmamız kaynakça bölümüyle tamamlanmış oldu.Anahtar Kelimeler: Seyid Ebulkasım Nebati, Seyid Azim Şirvani, Farsça, Azerbaycan Türkçesi, Gazel.

Both of them lived in the same period, one of the South Azerbaijani poet Sayyid Ebulkasim Nebati?s, and the other North Azerbaijani poet Sayyid Azim Sirvani?s ghazals examination, such as the rich cultural resources of Azerbaijan Literature 19 the district is important to gain valuable scientific specimens century Turkey. Text-Based ghazals Persian origin words to be analyzed in terms of grammar, to us at that time in South and North Azerbaijan, between Azerbaijan provides information about the structure of language.Sayyid Ebulkasim Nebati and Sayyid Azim Sirvani?s lives and creativity of our study, we consider the first part. Then I?ve written works. In the second part of the word grammar and verb types, the noble words of two main topics to be examined under the noble name. Name of the noble words in their names, adjectives, adverbs, pronouns, prepositions, conjunctions and interjections, verbs and verb in the noble words, we consider to be gerunds. Sayyid Ebulkasim Nebati and Sayyid Azim Sirvani in the third chapter in the second part of the Persian origin of the word according to type words by listing the changes suffered by these words passed into Azerbaijani Turkic had been analyzed. Ultimately collected in the last section is a brief section. Then we see in the couplets of analysis and give examples of the ghazals. The study was completed in the bibliography section.Key Words: Sayyid Ebulkasim Nebati, Sayyid Azim Sirvani, Persian, Azerbaijani Turkic, Ghazal.