Sheyhulislams during the reign of Mahmud I. (1730-1754)

Abstract

Bu tez Osmanlı devletinde yirmi dört yıl hükümdar olan I. Mahmud'un döneminde (1730-1754) şeyhülislamlık yapmış on iki kişinin biyografilerini içermektedir. Osmanlı devletinin genel uleması içinde ayrı bir öneme sahip On sekizinci yüzyıl ulemasının bu on iki şeyhülislamı tez içinde tek başlarına incelenmelerinin yanı sıra kendilerinden önce ve sonra ilmiye sınıfında yer alan aile fertleriyle de ele alınmış yaptıkları icraatlar ve eserler tezin konusunu oluşturmuştur.Bu tezin hazırlanmasına olanak sağlayan kaynakların başında arşiv belgeleri gelmektedir. Diğer yardımcı kaynaklar ise şeyhülislamlara ait fetva mecmuaları, dönemin resmi tarihçilerinin ve özel tarihçilerinin yayınları, günümüzde mevcut yapılmış yüksek lisans ve doktora tezleri, yayınlanmış makalelerdir. Tezin birinci bölümünde I. Mahmud dönemi genel bir analizle incelenmiştir. İkinci bölümünde ise Osmanlı Devleti'nde şeyhülislamlık kurumu incelenmiş ve on sekizinci yüzyıl perspektifinden ele alınmıştır. Tezin üçüncü bölümde ise, bu on iki şeyhülislamın hayatı, şeyhülislamlık dönemi, yapmış oldukları eserleri çerçevesinde detaylı olarak anlatılmıştır. Sonuç bölümünde tüm şeyhülislamlar ve dönemin genel özellikleri analiz edilmiştir.Anahtar Kelimeler: I. Mahmud dönemi şeyhülislamları, I. Mahmud dönemi, Osmanlıda şeyhülislamlık kurumu.

The foregoing dissertation includes the biographies of the twelve sheyhulislams during the period of Mahmud I (1730-1754) who ruled the Ottoman Empire for twenty-four years. The aforementioned twelve sheyhulislams of the eighteenth century ulama have a particular significance among the Ottoman ulama and they have not only been explored individually but addressed in the foregoing dissertation along with their achievements, works and their family members who were also their predecessors and successors in the educated class.During the preparation of the dissertation; archive documents, fatwa issues of sheyhulislams, publications of the official and private historians of the period, postgraduate and doctoral dissertations of the present day and published articles have been used as sources. In the first part of the dissertation explores the period of the Mahmud I with an overall analysis. The second part of the dissertation addresses the institution of sheyhulislam with an eighteenth century perspective. The third part of the dissertation deals in detail with the lives, periods and achievements of the twelve sheyhulislams of the period of Mahmud I. In the Conclusion part, all sheyhulislams and overall characteristics of the period have been analysed.Keywords: Sheyhulislams during the reign of Mahmud I, Mahmud I period, the institution of sheyhulislam in the Ottoman Empire.