İMBK`de işlem gören sanayi şirketlerinin ekonomik katma değer ve piyasa katma değerine dayalı performans analizi

Abstract

Son yıllarda iletişim ağlarının hızla gelişmesi dünyayı küreselleştirmiş ve hayatın her alanında büyük değişikliklere yol açmıştır. Bu hızlı gelişimin etkileri özel sektör firmalarında da kendini göstermiştir. Klasik işletme faaliyeti anlayışı yerini, daha hızlı ve ekonomik olan, üretim ve satış maliyetlerini en aza indiren, müşteri memnuniyetini en üst düzeye çıkaran ve bütün pazarlara ulaşmayı hedefleyen bir anlayışa bırakmıştır. Şirket değerinin gerçeğe uygun hesaplanması, faaliyetlerin doğru değerlendirilmesi, performans ölçümünün başarılı bir şekilde gerçekleştirilmesi ve paydaşların servetlerindeki artışların doğru hesaplanması özel sektör işletmelerinde çok önem kazanmıştır.Yaşanan bütün bu gelişmeler ile birlikte geleneksel performans ölçütlerinin yanında, yeni finansal performans ölçütleri de ortaya çıkmıştır. Bunlar arasında Ekonomik Katma Değer (EVA) ve Piyasa Katma Değeri (MVA) yöntemleri en çok tercih edilen ve en popüler performans ölçütleri arasında yer almaktadırlar.Bu çalışmada, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası'nda (İMKB) hisse senetleri işlem gören ve verileri süreklilik arz eden imalat sanayi şirketlerinin 2006-2010 dönemine ait EVA ve MVA değerleri hesaplanmıştır. Ayrıca, araştırma kapsamındaki şirketlere bir bütün olarak, yerli ve yabancı sahiplik durumuna göre ve çalışan sayına göre oluşturulan şirket gruplarına çeşitli istatistiksel analizler uygulanmıştır. Analizler sonucunda, hem EVA oluşturmada, hem de MVA oluşturmada yabancı şirketlerin yerli şirketlerden daha başarılı oldukları belirlenmiştir. Analizlerden elde edilen başka bir sonuç da, hem şirketlerin bir bütün olarak ele alındığı analizde, hem yerli ve yabancı şirketlerin ayrıca incelendiği analizde, hem de büyüklüklerine göre şirket gruplarının ayrı ayrı ele alındığı analizde genel olarak EVA ile MVA arasındaki korelasyonun düşük çıkması ve EVA'nın MVA'yı açıklama gücünün oldukça düşük çıkmasıdır. Çalışmada, elde edilen bulgular ışığında EVA ile MVA arasındaki ilişki analiz edilerek, sonuçlar ayrıntılı olarak yorumlanmaktadır.Anahtar Kelimeler: Ekonomik Katma Değer (EVA), Piyasa Katma Değeri (MVA), İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Yerli Şirketler, Yabancı Şirketler.

In recent years, the rapid development of communication networks has globalized the world and led to major changes in all aspects of life. Impacts of this rapid development have shown itself on the private sector firms. Classical business activity sense has left its place to an understanding which is faster and more economical, minimizes production and sales costs, maximizes customer satisfaction and aims to reach all markets. The calculation of the fair value of the company, the correct evaluation of the activities, the successful implementation of performance measurement and the correct calculation of the increases in stakeholder wealth has gained importance in private sector enterprises.Besides all these developments, new financial performance measures have emerged in addition to traditional performance measures. Among these, economic value added (EVA) and market value added (MVA) methods are the most preferred performance measurement criteria.In this study, EVA and MVA values of the Istanbul Stock Exchange listed manufacturing companies, whose data are supplied continuously, are calculated for the period of 2006-2010. In addition, various statistical analyses are applied to all companies and to company groups based on domestic and foreign ownership and number of employees. As a result of the analyses, it is determined that foreign companies are more successful than domestic companies in both EVA and MVA creation.Another results obtained from the analyses are that the relatively lower correlation between EVA and MVA and lower explanatory power of EVA to MVA in both analysis of whole companies and analysis of sub company groups based on domestic and foreign ownership and number of employees. In the light of the findings, the relationship between EVA and MVA is analyzed and the results are interpreted in detail in the study.Key words: Economic Value Added (EVA), Market Value Added (MVA), İstanbul Stock Exchange, Domestic Companies, Foreign Companies.