Ergenlerde siber zorbalık, siber mağduriyet, aleksitimi ve öfke ifade etme biçimleri arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ergenler arasındaki siber zorbalık, siber mağduriyet, aleksitimi ve öfke ifade etme biçimleri arasındaki ilişkiyi bazı değişkenler açısından incelemektir. Bu araştırmanın örneklemini, 2012-2013 Eğitim-Öğretim yılında, Türkiye, İstanbul İli Kâğıthane İlçesi?nde bulunan 14 lisede okumakta olan, 650'si kız ve 607'si erkek olmak üzere toplam 1257 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verilerinin toplanmasında Siber Zorbalık Ölçeği (SZÖ), Siber Mağduriyet Ölçeği (SMÖ), Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20) ve Sürekli Öfke-Öfke İfade Tarzı Ölçeği (SÖÖTÖ) ile Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Veriler, SPSS 16.0 paket programından analiz edilmiş ve araştırma verilerinin analizinde değişkenlere bağlı olarak Kruskal Wallis testi, Regresyon, Bağımsız Gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Scheffe çoklu karşılaştırma testi ve LSD çoklu karşılaştırma testi analizlerinden yararlanılmıştır.Bulgular, cinsiyete göre siber zorbalık puanları açısından erkekler ve kızlar arasında erkekler lehine anlamlı bir fark olduğu, siber mağduriyet puanlarına göre erkekler ve kızlar arasında anlamlı bir fark bulunmadığı yönündedir. Ayrıca öğrencilerin yaşına göre siber zorbalık puanları arasında anlamlı bir fark yokken; siber mağduriyet puanları arasında anlamlı bir fark vardır. Öğrencilerin devam ettikleri okul türlerine göre hem siber zorbalık puanları hem de siber mağduriyet puanları arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir. Sınıf düzeylerine göre siber zorbalık puanları açısından anlamlı bir fark yokken, siber mağduriyet puanları açısından anlamlı bir fark saptanmıştır. Algılanan okul başarısına göre hem siber zorbalık puanları hem de siber mağduriyet puanları arasında anlamlı bir fark vardır. Öğrencilerin sosyoekonomik duruma göre hem siber zorbalık hem de siber mağduriyet puanları arasında, internette kalma sürelerine göre hem siber zorbalık puanları hem de siber mağduriyet puanları arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğrencilerin interneti kullanma amaçlarına göre hem siber zorbalık hem de siber mağduriyet puanları arasında ve kişinin kendisini internette bir başkası olarak tanıtma durumuna göre hem siber zorbalık puanları hem de siber mağduriyet puanları arasında anlamlı bir fark gözlenmiştir. Aleksitiminin alt boyutlarındaki duygularını tanıma zorluğu ve dışa vuruk düşünce puanlarındaki artış; öfke ifade etme biçimlerinden öfkenin içe vurumu ve öfkenin dışa vurumu puanlarındaki artış ve internet kullanım süresindeki artış, siber zorbalıkta pozitif yöndeki artışı açıklayabilmektedir. Aleksitiminin alt boyutlarındaki duygularını tanıma zorluğu; öfke ifade etme biçimlerinden sürekli öfke ve internet kullanım süresindeki artış, siber mağduriyetteki pozitif yönde artışı açıklayabilmektedir. Anahtar Kelimeler:Siber Zorbalık, Siber Mağduriyet, Aleksitimi, Öfke, Ergen

The aim of this study is to determine the relationship between cyberbullying, cyber victimization, alexithymia and forms of anger expression among adolescents. The sample of the study consists of 650 girls and 607 boys, total 1257 students from 14 high schools in 2012-2013 academic year in Kagıthane Province in Istanbul, Turkey. To collect data Cyberbullying Scale, Cybervictimization Scale, Toronto Alexithymia Scale and Forms of State-Trait Anger Expression Scale were used. Data were analyzed with SPSS 16.0 program. To analyze the data Kruskal Wallis test, Independent Samples t-test, One-Way ANOVA, Regression test, Scheffe multiple comparison test and LSD multiple comparison test were used.The findings demonstrated that there was a significant difference between cyberbullying scores of male and females in favour of males, but no significant difference for cybervictimization. While there was a significant difference between cybervictimization scores of age groups, but no significant difference for cyberbullying. Also data revealed that there was significant difference between schools in terms of cyberbullying and cybervictimization. There was significant difference between cybervictimization scores of grade level, but no significant difference for cyberbullying. Moreover, there were significant differences between cyberbullying/cybervictimization scores of students from different academic achievement level and socioeconomic level. There were also significant differences between cyberbullying/cybervictimization scores in terms of purpose of using internet, time spending on internet, and introducing oneself as someone else on the internet. It was found that increase in difficulty in recognizing the emotions as sub-dimensions of alexithymia and extroverted thinking, trait anger and anger-out as forms of anger expression, time spending on the internet significantly predicted cyberbullying. Also it was found that increase in difficulty in recognizing the emotions as sub-dimensions of alexithymia and extroverted thinking, trait anger and anger-out as forms of anger expression, time spending on the internet significantly predicted cybervictimization. Key words:Cyber-Bullying, Cyber-Victimization, Alexithymia, Anger, Adolescents