Ortaokul öğretmenlerinin çocuk cinsel istismarı hakkındaki tutumları ve kararlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma ortaokul öğretmenlerinin çocuk cinsel istismarı vak'alarını farketmeye ve ilgililere bildirmeye yönelik tutumları ile bu konuda ne kadar kararlı hareket ettiklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada hem niceliksel hem de niteliksel yöntem kullanılmıştır. Her iki yöntemin örneklem grupları istanbul ili Beylikdüzü, Büyükçekmece ve Esenyurt ilçelerinde 2014 – 2015 eğitim öğretim yılında görev yapan ortaokul öğretmenlerinden oluşmuştur. Genel tarama modelinin kullanıldığı niceliksel yöntem örneklem grubu; her ilçeden biri normal diğeri imam hatip olmak üzere MEB.'na bağlı birer okuldan, toplamda altı farklı okuldan basit seçkisiz örnekleme tekniğiyle seçilen 356 ortaokul öğretmeninden oluşmuştur. Araştırma verileri; araştırmacı tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ile Revize Edilmiş Kararlılık Ölçeği ( Akın,A., Abacı,R., Arıcı,N., Uysal,R.,ve Karademir- Uysal,Ç., 2011) ve Öğretmenlerin Çocuk İstismarını Bildirmeye Yönelik Tutum Ölçeği (Akın, A., Yıldız, B., Uysal, R., Demir, O., Kaymaz, B., Aşut, S., & Erguvan, F. M., 2013 ) aracılığı ile toplanmıştır. Veriler ; SPSS Statistics 22 paket programı aracılığı ile yüzdelik, aritmetik ortalama, standart sapma, frekans analizi, yüzdesel oranlar, Pearson korelasyon analizi, bağımsız t-testi ve ANOVA analizleri ile değerlendirilmiştir Niteliksel yöntemin uygulandığı örneklem grubunu; amaçlı örnekleme yöntemi içinde yer alan kolay ulaşılabilir durum örneklemesi tekniği ile niceliksel çalışmanın yapıldığı aynı il ve ilçelerin her birinden iki farklı normal ortaokul olmak üzere toplam 6 okuldaki 18 ortaokul öğretmeninden oluşmuştur. Araştırmacı tarafından, 7 adet açık- uçlu soru hazırlanarak katılımcı öğretmenlerle görüşülmüştür. Görüşmeler sonucunda elde edilen veriler betimsel analiz yoluyla incelenmiştir. Araştırmada, Öğretmenlerin Çocuk İstismarını Bildirmeye Yönelik Tutum Ölçeği alt boyutlarından değer alt boyutunun öğretmenlerin çocuk sahibi olmaları ile, güven alt boyutunun hem öğretmenlerin eğitim durumları hem de görev yaptıkları okul türü arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğretmenlerin kararlılık düzeyleri ile kararlılık ölçeğinin alt boyutlarından ilgide tutarlılığın öğretmenlerin okulda üstlendikleri ek görevler arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Okul türüne göre ise kararlılık ölçeğinin ilgide tutarlılık ve çabada ısrar alt boyutlarında imam hatip okul öğretmenleri lehine anlamlı fark görülmüştür. Öğretmenlerin cinsel istismarı bildirmeye yönelik tutumları ile kararlılık düzeyleri arasındaki ilişkiye bakıldığında; tutum düzeyleri ile değer ve yükümlülük alt boyutları arasında, değer ile kaygı ve yükümlülük ile güven alt boyutlarının kendi aralarında, kararlılık düzeyi ile çabada ısrar alt boyutu arasında, ilgide tutarlılık ve çabada ısrar alt ölçeklerinin kendi aralarında, tutum ölçeği alt boyutlarından güvenin kararlılık ölçeğinin iki alt boyutu arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Aralarında negatif yönde ilişki bulunan ölçek ve alt boyutları şöyledir: Tutum düzeyi ile kaygı ve güven arasında, kararlılık düzeyi ile ilgide tutarlılık alt boyutu arasında, kararlılık düzeyinin iki alt boyutu ile tutarlılık düzeyinin değer ve yükümlülük alt boyutları arasında. Niteliksel çalışmadaki sorular beş farklı temada toplanmıştır: (1)Farkındalık (2)Değer (3)Yükümlülük (4)Kaygı (5)Güven. Bulgular ilgili araştırmalar kapsamında tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

The aim of the study is to investigate the attitudes of secondary school teachers toward to aware of child sexual abuse cases and to report them to relevant people and also to determine how stable teachers are.In this study both quantitative and qualitative methods have been used.The sample groups of both methods consisted of secondary school teachers in three districts as Beylikdüzü, Büyükçekmece and Esenyurt of İstanbul city during 2014-2015 academic year. In quantitative method, the survey model was used and the sample was selected by simple random sampling technique. The sample was formed from each district two secondary schools which were connected to National Ministry, one of these schools was normal, the other religious secondary school in each district that totaly six schoolsThe research data were collected by Demographic Information Form developed by the researcher, Revised Commitment Scale( Akin, A., Abaci, R., and Karademir- Uysal, Ç., 2011) and the Teachers' Attitudes towards the Reporting of Child Abuse( Akin, A., Yıldız, B., Uysal, R., Demir, O., Kaymaz, B., Aşut, S., & Erguvan, F.M, 2013). Data were assessed by SPSS Statistics 22 software package as means, satandard deviations, frequency analysis, the percentage ratios, Pearson correlation analysis, independent t- test and ANOVA analysis.Sample of the qualitative method was consisted of 18 secondary school teachers from 6 different normal secondary schools with the same city and districts of the quantitative method.The teachers were selected with the easily accessible situation sampling teachnique. Seven open-ended questions were prepared by the researcher and interviewed with the participants. The data obtained from the interviews were analyzed by descriptive analysis.In the study, a statistically significant differences were found between the value subscale and teachers having children,the confidence subscale and both education level of teachers and the type of school According to the type of schools has been undertaken additional tasks, the consistency of teachers level of commitment and stability scale of interest from a singnificant difference between the dimensions of teachers in schools.Therefore, consistency and scale dimensions in insisting on efforts imam school teachers was seen significant difference in favor shows to the type of school in the interest of stability. With the attitude of teachers to report sexual abuse regarding the relationship between the level of commitment; attitude level between the value and engagement subdimensions,including their confidence subscale with anxiety and engagement and value, the effort with commitment level between insisted subscales, including their subscale insist on consistency and effort of interest, two lower the stability scale of the confidence of the attitude scale dimensions significant positive correlation was found.The scales and subcscales which have relationship between them negatively as follows: and interest consistency, among the two subscales of commitment level among attitude level and anxiety and confidence, commitment level and value and engagemnt subscales of attitude level.Questions in the qualitative study were collected in five different themes: (1)Awareness (2)Value (3)Engagement (4)Anxiety (5)Confidence. Results have been discussed within the context of the researches and the recommenadations offered.