Tanzimat Döneminde kullanılan gramer terimleri

Abstract

Çalışmamızda Tanzimât Döneminde yazılan lügat ve gramer eserlerini tarayarak gramer terimlerini ortaya çıkardık. Lügat ve gramer eserleri olan Kavâ'id-i Osmâniye, A Turkish and English Lexicon Shewing in English the Significations of the Turkish Terms, Kâmûs-ı Türkî, Mikyâsül-Lisân Kıstâsü'l-Beyân, Mutavvel Sarf-ı Osmânî, Amelî ve Nazarî Ta'lim-i Lisanî Osmanî, Türkçe Sarf ve Nahiv isimli eserlerdeki gramer terimlerini inceledik. Çalışmamızın birinci bölümünde taradığımız eserlerin yazarlarını, incelemesini ve yazarların yazdıkları diğer eserlerden söz ettik. Ardından çıkardığımız terimleri, bulundukları kitaba göre teker teker ele aldık. Kitapları da basım tarihlerine göre sıraladık. Daha sonra da yazarların kısaltmasını vererek çıkardığımız terimlerin hangi kaynakta geçtiğini gösterdik. Terimlerin transkripsiyonlu şekillerini ve bugünkü Türkçeyle karşılıklarını göstererek alfabetik sıraya göre dizdik. Çalışmanın üçüncü bölümünden sonra incelediğimiz eserlerden çıkardığımız sonuçları kaynakçadan önce sonuç kısmında ortaya koyduk.Anahtar kelimler: Tanzimat Dönemi, Türk dili, gramer terimleri, Türkçe sözlük ve gramer kitapları.

In this study, we have studied Turkish dictionaries and grammar books that were written in the Tanzimat peroid in terms of grammatical terms that were used in these books. In this context we studied `Kavâ'id-i Osmâniye, A Turkish and English Lexicon Shewing in English the Significations of the Turkish Terms, Kâmûs-ı Türkî, Mikyâsül-Lisân Kıstâsü'l-Beyân, Mutavvel Sarf-ı Osmânî, Amelî ve Nazarî Ta'lim-i Lisanî Osmanî, Türkçe Sarf ve Nahiv.` In the first part of the thesis we gave information about the authors, their other works, and the analyses of the books studied. In the second part, we classified all the terms one by one according to their appearances in each book consecutively. Then, in the part three we showed all the terms according to alphabetical order indicating their places in the studied books. Then we assessed the outcomes at the conclusion part at the end of the study.Key words: Tanzimat Period, the Turkish language, grammatical terms, Turkish dictionaries and grammars.