Evlilik uyumunu etkileyen faktörler: Bağlanma stilleri ve aleksitimik özellikler

Abstract

Bu çalışmada, evli bireylerin bağlanma stilleri ve aleksitimi düzeylerinin evlilik uyumları üzerindeki yordayıcılığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 79 çiftin katılımı ile gerçekleşmiştir. Eşlerden her ikisinin birlikte katılımı zorunlu tutulmuştur. Araştırmada yer alan değişkenlerin ölçülmesi amacıyla katılımcılara Kişisel Bilgi Formu, Toronto Aleksitimi Ölçeği (TAÖ-20), Yakın İlişkişerde Yaşantılar Envanteri(YİYE) ve Çift Uyum Ölçeği (ÇUÖ) uygulanmıştır. Araştırmanın verileri frekans, bağımsız gruplar için t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), regresyon analizi, Welch testi ve Scheffe testi yöntemleriyle analiz edilmiştir.Yapılan t testi sonucunda, kadının aleksitimi düzeyinin yüksek olması erkeğin çift uyumunu düşürmekte iken; erkeğin aleksitimi düzeyinin yüksek olmasının kadının çift uyumunu etkilemediği görülmüştür.Yapılan regresyon analizleri sonucunda, kadınların ve erkeklerin aleksitimi düzeyleri, çift uyumlarının yordayıcısı olarak bulunmuştur. Erkek için eşinin aleksitimi düzeyi, çift uyumunun yordayıcısıdır. Eşleri aleksitimik özellik gösteren erkeklerin çift uyum puanı düşerken, eşleri aleksitimik özellik gösteren kadınların çift uyum puanında bir değişiklik gözlenmemiştir. Erkeklerin bağlanma stilleri aleksitiminin yordayıcısı olarak bulunmuştur..Son olarak, çalışmayan kadınların çalışanlara göre daha dışadönük bilişsel bir yapıya sahip olduğu, ekonomik durumu orta düzey ve evlilik yaşı 21 yaş ve altı olanların duyguları tanımada daha fazla güçlük çektiği, kendi ve eşinin eğitim durumu ortaokul olup, 41 yaş ve üzeri olanların diğerlerine göre daha fazla aleksitimik özelliğe sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Erkeklerde ise, çalışan ve eğitim durumu ortaokul olan kişilerin aleksitimik özellikleri yüksek, kendisinin eğitim durumu yüksek lisans/doktora olan ve eşinin eğitim durumu ortaokul olan kişilerin çift uyumlarının diğerlerinden daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Anahtar kelimeler: aleksitimi, çift uyumu, bağlanma stilleri

The purpose of this study is to examine the relationship between the attachment styles and the level of alexithymia on predicting marital adjustment. The research was carried out with the participation of 79 married couples. Participants were required to attend as couples. In order to measure the variables in the study, Personal Information Form, the Toronto Alexithymia Scale (TAS-20), Experiences in Close Relationships Inventory (ECR) and Dyadic Adjustment Scale (DAS) was applied to the participants. The research data were analyzed with the methods of frequency, t test for independent groups, one way analyses of variance (ANOVA), regression analysis, Welch test and Scheffe test. As a result of the t test analysis, it is found that high levels of alexithymia in women reduce the marital adjustment of men while women's marital adjustment is not affected from high level of alexithymia of men. The results of the regression analysis show that the alexithymia levels of women and men were found to be predictive of marital adjustment. For men, theirwife's alexithymia level is a predictor of marital adjustment. While the marital adjustment level decreases in men whose spouses show alexithymic characteristic, no changes were observed in women's marital adjustment whose spouses showalexithymic characteristic. For men, attachment style is found as a predictor of alexithymia.Finally, it is found that working women have more extroverted cognitive structure than non-working women. Those economic condition is moderate andmarriage age is 21 and below have more difficulty in recognizing emotions. Those own and spouse's education level is up to secondary school, and those at the age of 41 and older show higher levels of alexithymia than the others. However, in men, who is working and education level is up to secondary school have more alexithymic characteristic; those have a university degree/doctorate and those spouses' studied up to secondary school have higher marital adjustment.Key words: Alexithymia, marital adjustment, attachment style.