Fehîm-i Kadîm Dîvânı`nda beyân ve bedî sanatları

Abstract

Osmanlı Devleti'nin 17. yüzyılda siyasi, iktisadi ve ictimai alandaki olumsuz görüntüsüne rağmen bu yüzyılda Türk Edebiyatının belli bir geleneğe tabi olarak ve geleneğin belirlediği kriterler ile gelişimini devam ettirdiğini görüyoruz. Bu yüzyılda edebiyatın gelişimiyle beraber özellikle şiir alanında Nef'î, ve Nâbî gibi kendine has üslubu olan birçok şair yetişmiştir.Yüzyılın en önemli kaside şairleri Nef'î ve Sabrî; gazel şairleri Şeyhülislam Yahya, Şeyhülislam Bahâyî, Neşâtî, Nâilî-i Kadîm, Fehîm-i Kadîm,Vecdî, İsmetî, Şehrî, Nedîm-i Kadîm, Nâbî, Sâbît; mesnevî şairleri ise hamse sahibi Nev'î-zâde Atâ-î, Ganî-zâde Nâdirî ve Nâbî'dir. Fakat hem Sebk-î Hindî'nin önemli temsilcilerinden biri olarak addedilen hem de bilhassa gazellerindeki özgün duyuş tarzı ve zengin hayal gücü ile tez çalışmamıza temel teşkil eden Fehîm-i Kadîm, bu dönem şairleri arasında ayrı bir öneme sahiptir. `Fehîm-i Kadîm Divânı'nda Beyân ve Bedî Sanatları` adlı çalışmamızın muhtevası alt başlıklar ihtiva etmek süretiyle dört ana başlıkta toplanmıştır. Birinci bölüm; XVII. Yüzyılda Osmanlı'nın Siyasi Durumu ve Sosyal Hayat, XVII. Yüzyıl Klasik Türk Şiiri, Klasik Türk Şiirinde Eğilimler, ikinci bölüm; Fehîm-i Kadîm Şiirlerinde Sebk-i Hindî İzleri, Fehîm-i Kadîm Şiirlerinde Önemli İmajlar ve Kavramlar, Fehîm-i Kadîm'in Hayatı ve Eserleri, Edebî Anlayışı ve Üslûbu, üçüncü bölüm; Beyân Sanatları, dördüncü bölüm; Bedî Sanatları' ndan müteşekkildir.Anahtar Kelimeler: XVII. Yüzyıl, Fehîm-i Kadîm, Divân, Sebk-i Hindî, Beyân ve Bedî Sanatları

Despite the unfavorable appearance of the Ottoman Empire in the 17 th century in political, economic and intellectual circles, we see that Turkish literature continues to develop with criteria that are subject to a certain tradition.Along with the development of literature in this century, many poets, such as Nef'î and Nâbî, who have their own style, have been trained especially in the field of poetry. The most important ode poets of the century are Nef'î and Sabrî; gazel poets Şeyhülislam Yahya, Şeyhülislam Bahâyi, Neşâtî, Nâilî-i Kadîm, Fehîm-i Kadîm, Vecdî, Ismetî, Şehrî, Nedîm-i Kadîm, Nâbî, Sâbît; Mesnevi poets are the Nev'i-zâde Atâ-i, Ganî-zâde Nâdirî and Nâbî. However, Fehîm-i Kadîm, which is regarded as one of the important representatives of Sebk-i Hindî, and which is the basis of my study of the thesis with its unique style of emotion and rich imagination, especially in its gaze, has a separate prescription among poets of this period. In order to include the subtitles of our work called `Beyân and Bedî Arts` in the Dîvân of Fehîm-i Kadîm, we gathered in four main titles. First chapter; XVII. Ottoman Political Situation and Social Life in the XVII.th Century, XVII. Century Classical Turkish Poetry, Trends in Classical Turkish Poetry. Second chapter; Sebk-i Hindî İzleri in Fehîm-i Kadîm Poems, Important Images and Concepts in Fehîm-i Kadîm Poems, Life and Works of Fehîm-i Kadîm, Literary Approach and Style. Third chapter Beyan Arts. Fourth chapter; He is grateful to Bedi Arts.Key Words: XVII. Century, Fehîm-i Kadîm, Dîvân, Sebk-i Hindî, Beyân and Bedî Arts