Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ile yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık ve aleksitimik özellikleri arasındaki ilişkide benlik saygısının rolü

Abstract

Bu çalışma üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri, benlik saygısı, aleksitimik özellikleri, yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkileri incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaçla güvensiz bağlanma stillerinin (kaygılı, kaçınmacı) yaşam doyumunu, benlik saygısını, aleksitimiyi ve psikolojik dayanıklılığı yordadığı hipotezleri sınanmıştır. Ayrıca bu çalışmada benlik saygısının, bağlanma stilleri ile aleksitimi, yaşam doyumu ve psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkide aracı rolüne ilişkin yapısal eşitlik modellemesi yapılmıştır. Kurulan bu model yol analizi ile incelenmiştir. Araştırmanın örneklemi Türkiye'nin çeşitli illerinde öğrenim görmekte olan 425 üniversite öğrencisinden oluşmaktadır. Gönüllü Onam Formunu imzalayan öğrencilere Demografik Bilgi Formu, bağlanma stillerini belirlemek için Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri-II, Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği, Toronto Aleksitimi Ölçeği ve Yetişkinler İçin Dayanıklılık Ölçeği uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre güvensiz bağlanmanın kaygı ve kaçınma boyutları benlik saygısı puanlarını ve aleksitimiyi pozitif yönde yordamaktadır. Yaşam doyumunu ise negatif yönde yordamaktadır. Doğrusal regresyon analizi sonuçları kaygılı ve kaçınmacı bağlanma örüntülerinin psikolojik dayanıklılığı yordamadağını göstermektedir. Bu bulgu bağlanma stilleri ile psikolojik dayanıklılık arasındaki ilişkiyi gösteren teori ve araştırmaları desteklememiştir. Yol analizi sonuçları kaygılı ve kaçınmacı bağlanma örüntüleri ile yaşam doyumu arasında benlik saygısının aracı rolünü ortaya koymuştur. Ayrıca YEM (Yapısal Eşitlik Modellemesi) analizi bağlanma örüntülerinin aleksitimi ve psikolojik dayanıklılık üzerinde doğrudan etkisinin yanı sıra dolaylı olarak da etkisinin bulunduğunu, göstermektedir. Bu bulgular benlik saygısının aracı rolüne ilişkin hipotezimizi desteklemektedir. Sonuçlar literatür ışığında tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Kaygılı bağlanma, kaçınmacı bağlanma, aleksitimi, benlik saygısı, yaşam doyumu, psikolojik dayanıklılık, yapısal eşitlik, yol analizi.

The present study aims to examine the relationships between university students' attachment style and their self-esteem, alexithimic features, satisfaction of life, and level of resilience. In line with this aim, the hypothesis of the prediction of attachment styles (anxious and avoidant) over life satisfaction, self-esteem, alexithymia, and psychological resilience was tested. Additionally, in this study Structural Equational Modeling was conducted to investigate the mediational role of self-esteem in the relation between attachment styles and alexihymia, life satisfaction, and resilience. This model was examined with path analysis. The sample of the research consists of 425 university students who take education from several region of Turkey. The participants who sign the informed consent completed the Demographic Information Form, Experinces in Close Relationships-Revised, Rosenberg Self-Esteem Scale, The Satisfaction with Life Scale, Toronto Alexithymia Scale, and Resilience Scale for Adults.According to results, anxious, and avoidant dimensions of insecure attachment predicted the self-esteem score and alexithymia in positive direction. On the other hand, these dimensions of attachment predicted life satisfaction in negative direction. The results of Linear Regression analysis indicated that anxious and avoidant attachment styles didn't predict the resilience. This result doesn't support the theory and research indicating the relationship between attachment style and psychological resilience. The results of path analysis revealed the mediational role self esteem in the relation between anxious, and avoidant attachment styles and life satisfaction. In addition, SEM analysis indicated the indirect effect of attachment styles over alexithymia and resilience besides their's direct effect. These findings support the hypothesis of this research relation to mediating role of self-esteem. The results are discussed under the light of the literature.Key Words: Anxious attachment, avoidant attachment, alexithymia, self-esteem, life satisfaction, resilience, structural equation, path analysis.