Bir nasihatnâme örneği olarak Ali B. Mahmud`un Umûr-ı Ahvâl-i sefer adlı eseri: Tahlil ve metin

Abstract

Osmanlı siyasetnameleri arasında konu bakımından sadece sefer hakkında olan ve bu özelliğiyle türünün bilinen ilk eseri olma özelliğini taşıyan Umûr-ı Ahvâl-i Sefer, tarafımızdan çeşitli konu başlıkları halinde incelenmiştir. Tahlil ettiğimiz eserde savaşta seraskerin konumu ve özellikleri, savaş suçları ve cezaları, lağım, yağmacılık, gece baskınları, casusluk ve dil alma faaliyetleri, kale kuşatma ve fethetmenin yolları gibi askeri pek çok konu irdelenmiş bu konularda pratik bilgiler verilmiştir.Müellifin bazı kitaplardan seçtiği konuların haricinde şahsi tecrübeleri ve gözlemleri eserin kıymetini arttırmaktadır. Çalışmamızda konu başlıkları, kronikler ve arşiv belgeleriyle desteklenmiş, eserin Osmanlı'nın askeri tarihine ve siyasetname literatürüne katkısı tartışılarak bu önemli eser tahlil edilmiştir. Devamında metnin transkripsiyonu ve tıpkıbasımı konularak eser muhafaza edilmeye ve ilim dünyasına kazandırılmaya çalışılmıştır.

We investigated Umûr-ı Ahvâl-i Sefer which is abouy only war among Ottoman political treatises and which is known as the first example of this area with that feature of it. It was scrutinized and gave practical information such as the position and roles of the `serasker` in a war, war crimes and its punishments, `lağım`, looting, night raids, spying and `dil almak`, sieging and conquesting castle in the work that we investigated.The author wrote his own experiences and analysis. The topic titles was supported by chronicles and archive documents, we discussed and analyzed that the benefits of the work to Ottoman military history and the literatüre of political treatise. Finally, we tried to conserve and gain to science the work by adding the transcription and facsimile of original text.