Hastanelerde terapi bahçelerinin iyi olma haline etkilerinin araştırılması

Abstract

Kentsel ortamda yer alan yeşil alanların insan yaşamına sağladığı katkıların fiziksel, sosyal, psikolojik, ekolojik ve ekonomik, vb. gibi birçok yönden olduğu bilinmektedir. Sahip oldukları yeşil rengin yanı sıra canlı ve cezbedici renkleri ile insana sevinç, mutluluk, canlılık ve yaşam isteği veren doğal alanların stresi azaltıcı etkisi ile psikolojik ve ruhsal yönden insanların rahatlamalarını sağlayıcı olumlu etkileri bulunmaktadır. Özelikle hastane bahçelerinde yer alan doğal alanların hastane ortamındaki kişiler üzerinde ağrı ve semptomları, ilaç kullanımını, gerginlik ve stresi azaltıcı etkilerinin varlığı yapılan çalışmalarla kanıtlanırken; zihinsel sağlığın tedavisi için bulunan hastalarda ise rahatlama, sosyalleşme ve kendine güven verici etkilerinin öneminin yadsınamaz derecede olduğu anlaşılmıştır. Bu çalışmada hastane bahçelerinin kullanıcı üzerindeki etkileri, özelde ise stres altında ve ruhsal açıdan sıkıntılı olan bireyler üzerindeki etkileri irdelenerek terapi bahçeleri ile ilişki kurulmuştur. Çalışmada bahçelerin kullanıcılar üzerinde oluşturacağı algısal farklılıkların hem kullanıcı görüşleri hem de uzman görüşleriyle desteklenerek ortaya çıkarılması hedeflenmektedir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır.Birinci bölüm, giriş bölümü olup; çalışmanın amaç ve kapsamı hakkında bilgilendirme yapılmıştır. İkinci bölümde, sağlık, sağlık kuruluşları ve hastanelerin yapısı ve özellikleri hakkında genel bir inceleme yapılmıştır. Özellikle insan sağlığı ve mutluluğu ile ilişkilendirilen psikoloji, çevresel psikoloji, iyi olma, yaşam kalitesi, stres ve ruh sağlığı konuları ile birlikte mekân algısı irdelenmiştir.Üçüncü bölümde, hastane bahçeleri ele alınmıştır. Hastanelerinin kullanıcı kitlesi, yerleşim alan özellikleri, hastane bahçe düzenlemeleri ve bitkilendirme özellikleri incelenmiştir. Ayrıca hastanelerde oluşturulan terapi bahçelerinin kurgusal özellikleri ve kullanıcılarına sağladığı psikolojik etkilerine değinilmiştir.Dördüncü bölüm, alan çalışmasından oluşmaktadır. Çalışmanın ana materyalini oluşturan çeşitli hastane ve terapi bahçelerine ait 8 adet fotoğraf yardımıyla kullanıcı grubu ve uzman grubu olmak üzere iki farkı gruba anlamsal farklılaşma tekniği kullanılarak anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Kullanıcı grubundan görselleri ruhsal açıdan iyi olma haline etkileri kapsamında beğeni durumuna göre cevaplandırmaları istenirken; uzman grubundan bu zamana kadar yapmış oldukları gözlemler sonucu kazandıkları tecrübeleri doğrultusunda kullanıcılar adına göreceli tercih yaparak değerlendirmeleri istenmiştir.Kullanıcı grubu ve uzman grubu anket sonuçları karşılaştırılarak görsellerin beğeni düzeyleri ortaya çıkarılmıştır. Her iki grubun değerlendirmelerinde istatiksel olarak anlamlı farklar bulunmuştur. Özellikle kullanıcı grubunu oluşturan katılımcılar, görsellerdeki terapi bahçelerinde kendilerini huzurlu, neşeli, rahatlamış hissedeceklerini ifade ederek, ruhsal açıdan iyi olmalarına katkı sağlayacağını belirtmişlerdir. Beşinci bölüm, sonuç kısmı olup; çalışmaya dair çıkarılmış olan sonuç ve öneriler verilmiştir. Yapılan anket çalışmasının sonuçlarından elde edilen verilere göre daha önce yapılmış benzer çalışmaların sonuçlarını destekleyici nitelikte olduğu görülmüştür. Özelikle bahçelerin bakımlı ve düzenli oluşu, açıklık-kapalılık özelliği, güven verici ve mahremiyet sağlayıcı özelliği ile doğal ve sade görünümümün kullanıcılarında huzurlu ve neşeli olma, rahatlamış hissetme gibi duyguları ortaya çıkararak, mekan tercihlerinde etkili olduğu görülmüştür. Sonuç olarak insanların duyularına (görsel, algısal, duygusal, soyut) hitap edici özellikte tasarlanmış doğal ve sade görünümlü hastane/terapi bahçelerinin kullanıcıların iyi olma hallerine olumlu etkiler sağladığı sonucuna varılmıştır. Çalışmanın sonuca göre hastanelerde oluşturulacak terapi bahçeleri ile tedavi sürecine katkı sağlanırken, hem hastalar hem de hastanedeki diğer kullanıcılar için çeşitli rekreatif etkinlikler ile boş vakitlerini değerlendirebilecekleri, hava alabilecekleri alanlar oluşturularak tüm kullanıcılar üzerinde faydalar sağlanmış olacaktır.

Urban green spaces are widely accepted an important factor contributing their residents' physical, social, psychological and financial well-being. In addition to their natural green color, green spaces give joy, happiness and will to live to people with their lively and mesmerizing colors. Beside all it could diminish stress and lighten up the city residents psychologically and spiritually. For this reason, especially health units prefer to create green spaces in their premises because of their positive impact on their patients psychology. This study in general aims to measure the impact of hospital units gardens; in particular it aims expose the impact of therapy gardens on the distinct individuals under the stress and with psychological disorder. In addition this study aims to bring out different perceptions over the impact of the therapy garden is endorsed by expert's opinion. This study is composed of six sections. The first section is introduction including the aim and scope of this study. In second section, there is a general review on the structure and characteristics of health, health care facilities and hospitals. Especially associated with human health and happiness, psychology, environmental psychology, well-being, quality of life, stress and mental health issues have been analyzed in conjunction with spatial perception. In the third section, the hospital gardens are discussed. It could be easily seen that, these units are notably paid attention to create green landscape and planting in their premises. Therefore, in this section, it is focused on to reveal how green spaces, therapy gardens improve patients' well-being considerably. The forth section is about field survey. In this section, two different groups; one is user group and the other one is expert group, by the use of semantic differential technique, participated in surveys. In this survey, main materials belong to this research, eight different images taken from various hospital and therapy gardens are used. While the user group members were instructed to evaluate all those images how impacted their well-being, the expert group members were instructed to evaluated those images by their previous experience and put forward their insight about the images were chosen by themselves. At the end of the survey, both evaluations came from user and expert groups were taken into consideration and the level of admirations for each images were brought into view. The result showed that there are statistical differences between both group views. Yet in particular user group members expressed that the therapy gardens shown in the images made them feel better, peaceful and relaxed. They also felt like they could have better psychological well-being if those types of gardens were present. In the fifth, last section, the overall outcome of the research and respective suggestions are listed. At the end it was discovered that results of the surveys are coherent with similar studies prepared before. The result of this study reveal out those maintained and neat gardens without exception open or closed are great for patients due to their peaceful, intimate, cheerful and relaxed environments. As a result, therapy gardens specifically designed for human senses, with their natural and plain landscape certainly impacts the well-being of the patients Therefore it is imperative to design special therapy gardens in the facility of health units for creating a chance for patients to enjoy rekreasyonel activities.