Tezhip sanatında kullanılan bitkisel motiflerin kökenleri

Abstract

Köklü bir geçmişe sahip tezhip sanatımızda kullanılan bitkisel motiflerin kökeni tabiattaki çiçeklerdir. Tezyînde başlangıçta stilize olarak yer almışlar zamanla natüralist formlara dönüşmüşlerdir.Tarih boyunca farklı coğrafyalardaki İslâm toplulukları birbirlerinden ve diğer toplumlardan etkilenerek eşsiz güzellikte eserler oluşturmuşlardır. Tabiattaki çiçekleri gözlemleyip, bilgi, ustalık, sabır ve yetenekleriyle birleştirip kitapların sayfalarına aktarmışlardır. Tarihte Emevî, Abbâsi, Selçuklu, Memlûk, İlhanlı, Celâyir, Timur, Türkmen, Osmanlı, Safevî ve Babürlü sanatkârlar eserleriyle kitap süsleme sanatlarında ekol olmuşlardır. Tezhip sanatımızın gelişmesinde tüm dünyayı etkileyen geniş coğrafi topraklara yayılmamız ve değişik kültürlerle etkileşim halinde bulunmamızın önemi büyüktür. Anadolu Selçukluları ve Beylikler, Fâtih, II. Bayezîd, Kanûnî, Duraklama, Barok-Rokoko ve Cumhuriyet dönemleri şeklinde gelişen tezhip sanatımızda en parlak dönem 16. yüzyıldır. Klâsik dönem diye adlandırdığımız Kanûnî Sultan Süleyman döneminde gerçeğine yakın üslûpta çizilen motifler görülmeye başlamıştır. 17. , 18. ve 19. yüzyıllarda tabiattaki görünüşleriyle benzer çiçekler kullanılmış ve bu akım günümüze kadar devam etmiştir.

The source of the botanical motifs used in our illumunation art with a long history is the flowers in nature. In ormenting, they took place as stylized and eventually transformed into naturalist forms in time.Throughout the history, Islamic society over different geographies created unique beauty of works throgh interactions between each other and different communities. They observed the flowers in nature, and transferred them to the pages of the books by combining their knowledge, craftsmanship, patience and skills.In history, Umayyad, Abbasid, Selcuklu, Mamluk, lhanli, Celayir, Timur, Turkoman, Ottoman, Safavid and Babur craftsmen became school in decorative arts.Our proliferation over vast geographical regions that affected whole world and our interactions between different cultures had great importance on progress of illumination art. The golden age of illumination art which evolved during Anatolian Seljuks and Seigniories, Fatih, II. Beyazid, Suleiman the Magnificent, Stagnation of the Ottoman Empire periods was the 16. century.During the period of Suleiman the Magnificent which is called classical peroid, it started to emerge realistic motifs that was drawn close to the originals. In 17. , 18. and 19 centruies flowers with similar appearances in nature were used and this trend has continued to the present.