Rüstem Paşa Camii çinilerinde lale ve karanfil motifleri

Abstract

Rüstem Paşa Camii 16. yüzyılda Rüstem Paşa tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan ilk sekizgen planlı camidir. Dışarıdan bakıldığında sade ve gösterişsiz duran caminin asıl zenginliği son cemaat yerinden başlayarak iç mekânda artan çini süslemeleridir.Devrin en güzel çini örneklerine sahiptir. Saray nakkaşhanesinde tasarlanan desenlerin tamamı İznik ve Kütahya'da yaptırılmıştır. Renk tercihi olarak kobalt mavi, turkuaz, yeşil, domates kırmızısı ve patlıcan moru tercih edilerek sır altı tekniğinde fırınlanmıştır.`Rüstem Paşa Camii Çinilerinde Lale ve Karanfil Motifleri` tez konusu olarak ele alınmıştır. Rüstem Paşa Camii'nde daha önce yapılan çeşitli araştırmalar azda olsa mevcuttur. Biz bu çalışmada, daha önce yapılan araştırmaları da göz önünde bulundurup, genişleterek lale ve karanfil motiflerini daha detaylı biçimde incelemek istedik. Dolayısıyla bu motiflerin tek tek incelemesi yapılmıştır. 27 ayrı kompozisyonda 66 farklı lale motifi, 11farklı kompozisyonda ise 42'si profil, 3'ü merkezsel olmak üzere 45 adet farklı karanfil motifine rastlanmıştır.Çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde Türk Çini sanatı, ikinci bölümde Mimar Sinan ve sanatı, üçüncü bölümde ise Rüstem Paşa, Rüstem Paşa Camii ve camideki lale ve karanfil motifleri ile lale ve karanfillerdeki Kara Memi üslubuna değinilmiştir.

Rüstem Pasha Mosque is the first mosque that was built on an octagonal plan by Sinan the Architect in the 16th century. The mosque is simple and unpretentious from an external perspective, but major visual richness of the building is tile works that are starting from narthex and increasing inside. Rüstem Pasha Mosque has the most beautiful tile samples in according to their own era. Their all patterns were designed in the court workshop called nakkaşhane. And then, they were created in İznik and Kütahya. Cobalt blue, turquoise, green, tomato red and eggplant purple were preferred as color choices. They were baked with the underglaze technique.`The Tulip and Carnation Motifs on The Tiles of Rüstem Pasha Mosque` is taken as the topic of this thesis. We have some various searches about Rüstem Pasha Mosque, but they are very few. In this study, we considered all previous searches. In addition, we and wanted to extend them and analyze tulip and carnation motifs in more detail. Accordingly all motifs were analyzed one by one. As a result, sixty six different tulip motifs were found in twenty seven separate compositions. And also, forty five different carnation motifs were found in eleven separate compositions. These carnation motifs included three central samples and the rest of them were profile.The study consists of three parts. The first section is `Turkish Tile Art` and the second one is `Sinan the Architect and His Life.` In the final section, `Rüstem Pasha and his mosque were mentioned. In addition, the tulip and carnation motifs on the tiles of Rüstem Pasha Mosque and the style of Kara Memi in these motifs were examined in detail.