Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi E.H.1512 numarada bulunan Mantıku`t-Tayr nüshası minyatürlerinin teknik çözümlemesi ve sembolik anlatımları

Abstract

Minyatür sanatı, yazma eserlerin içerisinde resimlerle ifade edilir. Kendine has üslubu, boyama tekniklerinin uygulanışı ve farklı fırça çizimleri ile tasarlanan görsel betimleme unsurlarının bir arada bulunmasıdır.Bu çalışmada, İranlı sufi şair Feridüddîn Attâr tarafından kaleme alınmış bir manzum eser olan Mantıku't-Tayr (Farsça: الطیر منطق, Kuşların Diliyle veya Kuş Dili) konu edilmiştir. Eser, İmam Gazali'nin XII. yüzyılda yazdığı Risaletü't-Tayr adlı çalışmadan yararlanılarak oluşturulmuştur. Çalışma beş ana başlıktan meydana gelmiş olup birinci bölümde, giriş başlığı altında çalışmanın kapsamı, amaç ve yöntemi açıklanmış; minyatürün tanımı yapılarak Osmanlı öncesi ve Osmanlı Döneminde minyatür sanatı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise; edebî bir eser olarak Mantıku't-Tayr incelenmiş, diğer kütüphanelerdeki nüshalarına yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; sembol ve sembolizm konusu ele alınıp Mantıku't-Tayr'da konu edilen simurg vb. semboller irdelenmiştir. Dördüncü bölümde ise Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi E.H.1512'de bulunan nüshanın altı minyatürü sekiz sahne halinde detaylı bir şekilde incelenerek, beşinci bölüme geçilmiş; sonuç, kaynakça ve eser raporu ile çalışma sonuçlanmıştır.TSMK E.H.1512'de bulunan Mantıku't-Tayr'da yer alan on altı minyatürün incelenerek eskizlerinin oluşturulması, teknik çözümlemesi ve buna bağlı olarak tasvirlerin sembol ve kompozisyon açısından değerlendirilmesi, çalışmanın içerik açısından esasını oluşturmaktadır.

Miniature painting is expressed as images among the manuscripts which has visual imagery elements such as characteristic manner, technique of depicting implementation and different brush usage together.Within the scope of this thesis research, Mantıku't-Tayr (in Persian: الطیر منطق, The Language of Birds or The Bird Language) which is written by Persian sufi poet Feridüddîn Attâr as a poetic piece is semtinized. This work of art was created by the help of Imam Ghazali's Risaletü't-tayr (XIIth Century).The study consists of five main chapters. At first chapter which is named as introduction; the scope, the purpose and the method of the study, the general definition, historical background and contents of miniature painting introduced and the correlation with Mantıku't-Tayr also explained. At second chapter, Mantıku't-Tayr is examined as a literary work and the other copies at different libraries of the work referred as well. At third chapter the concepts of symbol/symbolism and the symbols within Mantıku't-Tayr such as Simorgh are studied. Sixteen miniatures from Topkapi Palace Museum Library E.H.1512 allocated into eight main titles (that comes from eight different scenes) for the aim of studying at chapter six. Eventually, at fifth chapter the consequence of the study is presented and the study is fulfilled with bibliography and report of artworks.Commenting on sixteen miniatures from Mantıku't-Tayr (TSML, E.H.1512) with the approach of drawing sketches, to interpret components in the way of composition and symbols is determined as the contextural priority of this thesis research.