Şevki Efendi ve Hasan Rıza Efendi Sülüs-Nesih Murakka`larının mukayesesi

Abstract

`ġevki Efendi ve Hasan Rıza Efendi Sülüs-Nesih Murakkaʻlarının Mukayesesi` isimliyüksek lisans tezi, hat sanatının iki önemli üstadı olan ġevki Efendi ve Hasan RızaEfendi‟nin Elif Kasîdesi meĢk murakkaʻındaki sülüs-nesih hatların satır, kelime, harf vehareke mukayesesi yapılmayı amaçlayan bir çalıĢmadır. Tez çalıĢmasında murakkaʻnıntarifi, yapılıĢı ve çeĢitleri tarif edilmeye çalıĢılmıĢtır. XIX. yüzyılın önemlihattatlarından olan Mehmed ġevki Efendi ve Hasan Rıza Efendi‟nin hayatı, eserleri veöğrencileri hakkında birçok kitap ve ansiklopediden istifade edilerek bilgi verilmeyeçalıĢılmıĢtır. ġevki Efendi‟nin 1282/1865‟de, Hasan Rıza Efendi‟nin ise 1318/1900tarihlerinde yazdıkları hat sanatında en çok örnek alınan Elif Kasîdesi meĢkmurakkaʻının kaynağı, ebatları, tezyînatı ile ilgili bilgi verilmiĢtir. Tez çalıĢmasınınkonusu olan murakkaʻlardaki sülüs-nesih hatlar incelenerek yazıdaki intizam, satırnizamı, kalem hareketleri, boyutları, kelime ve harf bünyelerinin yapıları, hareke vetezyîn özellik ve farklılıklar değerlendirilerek görsel, çizgisel ve yorumsal olarakmukayese edilmeye çalıĢılmıĢtır.Anahtar Kelimeler: Hat, Hattat, ġevki Efendi, Hasan Rıza Efendi, sülüs, nesih,

The master thesis titled `The Comparisons Between ġevki Efendi and Hasan RızaEfendi‟s Sülüs-Nesih Murakkas` is a study which aims to compare the lines, letters andvowel points of ġevki Efendi and Hasan Rıza Efendi‟s sülüs-nesih in Elif Kasîdesi meĢkmurakka. These artists are two prominent masters of calligraphy. In this thesis, I tried todescribe the murakka, how to do it and its varieties. Many sources such as books andencyclopedias were used to compile information about these prominent calligraphers ofthe 19th century, Mehmed ġevki Efendi and Hasan Rıza Efendi‟s life, works and theirstudents. The thesis includes information about the Elif Kasîdesi meĢk murakka‟ssource, size and tezyinat. Elif Kasîdesi written by ġevki Efendi in 1282/1865 and HasanRıza Efendi in 1318/1900 was taken as a model in calligraphy. Murakka sülüs-nesihcalligraphy is the subject matter of this thesis: Order, line order, pen moves, size, thestructure of words and letters, vowel points, tezyin features and differences wereanalyzed and compared in terms of visual, linear and interpretational aspects.Key Words: Calligraphy, Calligrapher, ġevki Efendi, Hasan Rıza Efendi, sülüs, nesih,murakkaʻ, comparison.