TSMK H.987 No`lu Dîvân-ı Câmî minyatürlerinin teknik analizi

Abstract

Yazma eserler, içlerinde bulunan minyatürlülerle yapıldıkları döneme ait üslupları açıkça yansıtırlar. Bu üsluplar kendilerini desenlerde ve boyama tekniklerinde gösterirler. TSMK H-987 Divan-ı Câmî adlı eserde, İranlı mutasavvıf, sufi, şair Abdurrahmân Câmî tarafından kaleme alınmış birinci divanına ait şiirler yer alır.Bu eserde bulunan minyatürler ise metinden bağımsız olarak Baykara devrinin saray kültürünü ve Ali Şîr Nevâî ile yapılan meclisleri görsel olarak anlatmaktadır.Eserde görsel olarak aktarılan hikâyelerin çözümlenmesi ve anlaşılması için resimlerde bulunan figürlerin kimlere ait olduğunun tespiti önemlidir. Figür tiplerinin belirlenmesi ardından her bir minyatürde tekrar eden yüzlerin çizim analizi eserde çalışan sanatçıların adedinin belirlenmesini sağlamıştır. Benzer dönemlere ait minyatürlü eserlerin kıyaslamaları ise eserin tarihlendirilmesi konusunda yardımcı olan bir yöntemdir. Yapılan renk analizi ile de minyatürlerin genelinde kullanılan renklerin ton oranları açıklanmaktadır.Bu yöntemlerin kullanılması ile eser inceleme çalışması dört ana başlıkta sunulmaktadır. Birinci ve ikinci bölümde Abdurrahmân Câmî hayatı eserleri ve devrin sanat hâmileri; üçüncü bölümde TSMK H-987 Divan-ı Câmî minyatürlerinin tanımı, fiziksel özellikleri, cild, mühür, notları ve tezhipleri; dördüncü bölümde ise on adet minyatür sınıflandırılarak çizimleri yapılmış teknik yapım analizi ile yapım teknikleri açıklanmıştır. Giriş, değerlendirme ve sonuç bölümleri bu ana gövdeden bağımsız olarak çalışmayı destekler nitelikte örneklemeler içermekte ve devrin minyatür üslubunu açıklamaktadır.Anahtar Kelimeler: Abdurrahmân Câmî, Divan-ı Câmî, Sultan Baykara Devri, Ali Şîr Nevâî Meclisleri, Saray Kültürü, Minyatür Üslubu

Writing artifacts clearly reflect the manner in which they are made with the miniatures found in them. These styles show themselves in patterns and painting techniques.TSMK H-987 Divan-ı Câmi contains poems belonging to the first divan, which was taken by the Iranian Sufi, sufi poet Abdurrahman Câmi.The miniatures found in this work visually explain the palace cult of Baykara period and the assemblies made with Ali Şir Nevâî independently of the text.It is important to determine who the figures in the painting belong to for the analysis and understanding of the stories conveyed visually. Following the identification of figure types, the drawing analysis of the repeating faces in each miniature ensured the identification of the artists' names in the work . Comparisons of miniature works belonging to similar periods are a way of helping to dated the work.The tonal ratios of the colors used in the miniatures are also explained by the color analysis.The use of these methods and the study of the works are presented in four main themes. In the first and second episodes Abdurrahman Câmi life, his works and devine arts poems; information about the art bosses of the period; In the third part, the definition, physical properties, skin, seal, notes and gildings of the TSMK H-987 Divan-ı Câmi miniatures; In the fourth section, ten miniatures were classified and technical construction analysis and construction techniques were explained.The introduction, evaluation and conclusion sections support the work independently from this main body, and include descriptive samples and explain the period miniature style.Keywords: Abdurrahman Câmî, Divan-ı Câmî, Sultan Baykara period, Ali Şîr Nevâî Assemblies, Saray Culture, Miniature Style