Türk Ceza Kanununa göre önödeme

Abstract

Ceza yargılaması süreci, bir suçla ilgili olarak maddi gerçeğin ortaya çıkarılması suretiyle, adaletin gerçekleşmesini sağlama amacını taşır. Mahkemelerin iş yükünün artması, belli ağırlık seviyesine ulaşmayan suçlar açısından, ceza muhakemesinin bazı aşamalarından vazgeçilmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu ihtiyacı karşılamak üzere ortaya çıkmış olan önödeme kurumu da, mahkemelerin iş yükünü azaltmak amacıyla kabul edilmiş bir kurumdur. Önödeme mahkemelere intikal eden işlerde azalma sağlayarak, mahkemelerin önödeme kapsamında kalan daha hafif nitelikli işleri yerine, daha önemli görünen diğer işleri ile yeterli ölçüde ilgilenmesini sağlama amacı ile kabul edilmiş bir kurumdur.5271 sayılı CMK `nın 253 vd. maddelerinde uzlaşma kurumu düzenlenmiştir. Uzlaşma suçtan zarar göreni gerçek veya özel hukuk tüzel kişisi olup, soruşturulması ve kovuşturası şikayete bağlı olan suçlarda ceza ve davayı düşüren bir kurumdur. Bu tür suçlarda uzlaşmanın kabul edilmiş olması nedeni ile önödeme kurumunun uygulama alanı önemli ölçüde azalmıştır. Ancak, önödeme kurumu, yerini, birçok suç bakımından uzlaşma kurumuna bıraksa da yine de varlığını korumuştur.Önödeme minimum öneme sahip suçlar yönünden mahkemelerin iş yükünü ve muhakeme masraflarını azaltmak amacıyla kabul edilmiştir. Bu amaçla kabul edilen önödeme kurumunun amacı, kamu davasının açılmasını önlemek, eğer kişi hakkında kamu davası açılmış ise, açılmış olan bu kamu davasını düşürmek için Cumhuriyet savcısı veya hakim tarafından önerilen belirli miktar paranın kişi tarafından ödenmesini sağlamaktır. Önödeme kurumunda belirlenen miktarın şahıs tarafından iradi olarak ödenmesi gerektiğinden, kişilerin önödeme teklifini kabul etmeleri zorunluluğu yoktur.

-