Osmanlı hukuk sisteminde fıkhın belirleyiciliği Erzincan Şer`iyye Sicilleri evlenme ve boşanma kayıtları örneği : Günümüz Erzincan`ı ile mukayeseli

Abstract

Osmanlı dönemindeki şer?iyye sicilleri, genellikle o dönemi anlama konusunda en önemli bilgi kaynaklarından biri olarak kabul edilir. Tezimizin konusu, ?Erzincan Şer?iyye Sicilleri?ndeki ve günümüz Erzincan?ındaki evlenme- boşanma kayıtlarının günümüzle mukayesesidir. Tezimizde öncelikle Osmanlı hukuk sistemi ve şer`iyye sicilleri hakkında kısa bilgiler verildi sonra nikah akdi ve talak konularına özce değinildi ardından sicildeki nikah-talak davalarının transkripsiyonunu yapıldı. Son bölümde de davaların genel değerlendirmesine yer verildi. Bu genel değerlendirme şer?iyye sicillerine, adliyeye ve müftülüğe yansıyan davalar baz alınarak yapıldı. Fıkhın pratik hayattaki uygulamalarını kavramamıza ve teorik yönünü anlamamıza yardımcı olan, hem İslam fıkhının klasik kaynaklarından sayılıp hem uygulama boyutunu kapsayan Osmanlı şer?iyye sicil defterleri aynı zamanda Osmanlı?da uygulanan şer?i hukukun da kaynaklarındandır. Tezimizde de zikrettiğimiz üzre, teori-pratik ilişki cenahından meseleye bakarsak elbette ki fıkhın pratik hayattaki uygulamalarını kavramamız, aynı zamanda teorik yönünü anlamamıza da oldukça yardımcı olacaktır. Ayrıca, fıkhın temel kaynakları olan ?Kitap? ve ?Sünnet?in nasıl anlaşıldığı, nasıl yorumlandığı ve nasıl uygulandığı da fıkhın her iki boyutunu dikkate alan çalışmalarla daha iyi anlaşılabilecektir. Bu çalışmamızın amaçlarından biri de bu sorulara mümkün olduğunca cevap vermek ve günümüzde temel kaynakların ve klasik fıkıh literatürünün nasıl anlaşılması gerektiğini ortaya koymaktır.Yaşadığımız bu hızlı çağda tüm dünyada olduğu gibi Türkiye?de de boşanmaların oldukça fazlalaştığına şahit olmaktayız. Bahusus geçmişten günümüze Erzincan?ın evlenme ve boşanma oranlarına baktığımızda boşanma oranının Erzincan?da da her geçen yıl arttığını görüyoruz. Hayat standartları geçmişe kıyasla oldukça yüksek olduğu halde insani doyumsuzluk had safhaya doğru gidiyor. Acaba buna paralel bir yöneliş mi mevzu bahis evlilik müessesesinde? Boşanmaların sebeplerinden biri olarak görülen ekonomik sorunlar şu soruyu da akla getiriyor: Acaba bu sorunlar ekonomik yeterliliğin yükselmesinden mi yoksa ekonomik yetersizlikten mi kaynaklanıyor? Evlilik birliğini böylesine kökten sarsan sebepler neler? Çalışmamızın esas önemi bu soruların cevap bulması noktasında ortaya çıkan verileri gerçekler ışığında harmanlayarak gerek Erzincan?ın tarihine gerekse fıkhın sosyal hayatın etkisine bir katkıda bulunma arzusudur.Ailenin modernleşme ve sanayileşmenin sebep olduğu değişim ve başkalaşım süreciyle birlikte çoğu işlevlerini diğer kurumlara aktardığı örneğin yaşlı bakımı huzurevlerine, çocuk bakımı kreşlere.. fakat esas niteliklerini muhafazaya devam ettiği hipotezine istinaden ele aldığımız bu tezin amacı, evvela Osmanlı döneminde resmi olarak yürürlükte olan İslâm hukukunun nasıl uygulandığının, farklı din ve ırktan insanların bir arada yaşadığı bir toplumda insanlar arasında vuku bulan davalar neticelendirilirken İslâm hukukunun nasıl işletildiğinin ve İslâm hukukuna aykırı herhangi bir uygulamanın olup olmadığının belirlenmesidir. İkinci olarak çağımızın evrimci modernleşme anlayışının, ailenin tamamen önemini yitirdiği öngörüsünün aksine bilakis bireysel kimliğin inşasına sosyal varlık alanıyla doğrudan ilişkili olduğunun fehmedilmesidir. Değişimin kontrol edilemez hızla yaşandığı toplumumuzda geçmişle bugünü kaynaştıramamanın ve dinin temel öğretilerini çağın dinamikleriyle bağdaştıramamanın kültürel sancısı yaşanırken aile kurumu da bu durumdan kendisine düşen payı almıştır. Aile mefhumunun payına düşen, şiddetli geçimsizlik ve boşanma davalarındaki artışlardır maalesef. Sosyal düzenin en temel birimi olarak kabul edilen aile malum sorunun hem ?kaynağı? hem de ?çözüm aracı? olmak gibi ilginç bir işlevi de üstlenmektedir. Biz işte bu işlevi irdeliyeceğiz. Bunu yaparken kimi akademik çalışmalardaki gibi sıkıcı uslup bariyerlerine takılmadan geçmişte nasıldı, şimdi nasıl sorularına birtakım istatistiki verilerin de yardımıyla ?objektif bilimsellik?ten ödün vermeden cevaplar arayacağız.Anahtar Kelimeler: Erzincan Şer`iyye Sicilleri, Aile, Evlilik, Boşanma

Sharia Court Records in the Ottoman period, usually means that the period is considered as one of the most important sources of information. Thesis subject, `and today's in Erzincan marriage and divorce records Erzincan Sharia Court Sicilleri'ndeki the comparison with today. Our thesis is primarily the Ottoman legal system and the Sharia Court Records is brief information about the ledger after the marriage contract of marriage and divorce issues mentioned-Talak cases transcription was explained succinctly. In the last section was included in the overall assessment of the cases. This Court Registers overall rating, based on court cases, and was reflected in mufti.Our understanding of practical and theoretical aspect of ritual law practices that help us understand life, the classical sources of Islamic jurisprudence and practice size counted from Court registers covering the Ottoman Sharia law is applied at the same time the source of the Ottoman Empire. Üzre we mentioned in our thesis, theory-practice relationship in life flank practical applications grasp of ritual law, of course, look at the issue, but also be very helpful in understanding the theoretical aspect. In addition, the main sources of ritual law, the `Book` and `circumcision` in the understanding of how the ritual law is interpreted and how it is applied taking into account the size of the two studies may be better understood. One of the aims of this study was to answer these questions and present the basic resources as much as possible and to be understood in the classical fiqh literature to find out how.We live in this age, all the fast world of divorces is quite we are witnessing. Especially from past to preseErzincan, marriage and divorce rates, when we look at the divorce rate In the last year we have seen an increase. Living standards than in the past, even though it is quite high human dissatisfaction high level of it. I wonder if a parallel is the tendency for the enjoyment of institutions marriage? The reasons for the divorce to be seen as one of the economic problems it brings to mind the question:I wonder if this is the economic problems that the qualification is whether the rise in economic insufficiencies? The unity of marriage, such that has fundamentally shaken what are the reasons? In that study, the main importance to nd answers to these questions at the point of the resulting data in the light of the facts that blends both the history of Erzincan and fiqh of social life to make a contribution to the influence of arzusudur.Family of modernization and industrialization caused by the change and the process of metamorphosis, most of the functions of other institutions, for example, quoted by elderly nursing home care, child care kreslere.. but the main attributes of the housing continue to be based on the hypothesis, which we have discussed the objective of this thesis, first of all in the Ottoman period, the official Islamic law in force in how to apply the different religions and races of people are living together in a society that is taking place among the people lawsuits neticelendirilirken how Islamic law isletildiginin Islamic law and the application of any provision of determining whether there. The second of our time as evolutionary modernization of the conception of the family is completely lost its significance in contrast to the prediction of individual identity but social asset construction of the field directly related to the fact that .The change cannot be controlled rapidly in our society that is experiencing the past and the present the basic teachings of religion in the contemporary dynamics of bagdastiramamanin cultural, while in the throes of a family in this situation has taken his share. The family has completed its part, the severe discord and divorce cases are increases in unfortunately. The social order, the most basic unit of the family is accepted as both known problem I?source? as well as ?the solution? to be as interesting as a function of the goods. We are here in this function .In doing so, some academic studies, such as boring layer style to be noticed what was in the past, now some questions of statistical data with the help of ?objective science?skin without compromising the answers we seek. Key Words: Erzincan Attached To The Records, Family, Marriage, Divorce