Adli muhasebe kapsamında yönetim hilelerinin incelenmesi ve bir uygulama

Abstract

Yönetim hileleri özelde, işletmelere ve kar amacı gütmeyen organizasyonlara, genelde ise ülke ekonomisine olan etkileri nedeniyle önem arz etmektedir. Enron, Worldcom, Tyco, Adelphia, Parmalat, Global Crossing, AOL Time Warner, Vivendi gibi firmalarda yaşanan yönetim hilelerinin küresel piyasaları etkileyecek boyutlara ulaşmış olması, yönetim hilelerinin tespit ve önleme çalışmalarının hız kazanmasına neden olmuştur. Hileye karışan organizasyon yöneticilerinin demografik kriterlere göre analiz edilebilmesi ve risk gruplarının belirlenmesinin hile tespit sürecinin başlaması ve hile tespit sonuçlarının ne oranda gerçeği yansıttığının tahmini açısından fayda sağlayacaktır.Çalışmanın amacı; Erzurum ilinde adli kapsamda yönetim hilelerini, demografik özellikler ile hile özellikleri arasındaki ilişki açısından incelemektir. Bu doğrultuda, hileye karışan yöneticilerin demografik özellikleri ile adli vaka boyutundaki yönetim hileleri arasındaki ilişkilerin tespit edilebilmesi için korelasyon, kümeleme analizi, hipotez testleri uygulanmıştır.Çalışmada, hile tutarı ile hilekarların konumları, yaşları, deneyimleri, kişisel gelirleri ve hilekar sayıları arasında anlamlı ilişkiler bulunmuştur. Erzurum ilinde hilekar profilini, 41-45 yaş arası, 10 yıldan fazla kıdemli, üst yönetimdeki erkek yöneticiler oluşturmaktadır. Hilekar profili ve hile ile hilekar arasındaki ilişkilerden, hilenin tespiti ile önlenmesinde faydalanılabileceği düşünülmektedir.

Management fraud is considered very important due to its effects on financial structures of organizations and countries. Management frauds which has been experienced in the firms like Enron, Worldcom, Tyco, Adelphia, Parmalat, Global Crossing, AOL Time Warner have reached such dimensions which affects the global market has caused to the acceleration of detection and prevention activities of management fraud.Analyzing managers who commit fraud according to certain criteria may have significant benefits to determine the starting point of fraud detection process and reliability of fraud detection results.The purpose of this study is investigate management frauds in Erzurum according to relationship between demographic and fraud characteristics. For this purpose, correlation, clustering, hypothesis tests, between demographic characteristics of managers who committed fraud and management fraud was calculated.There is a positive correlation between perpetrator' s position, ages, experiences, personal incomes, perpetrator numbers and the amount of fraud. Perpetrator' s profile in Erzurum consists of male top managers who are between 41-45 years old and have more than 10 years experience.Perpetrator' s profile and relationship between perpetrator and fraud will be useful for detection and prevention of fraud.