Müşterilerin katılım bankalarını tercih nedenleri üzerine bir araştırma: Türkiye örneği

Abstract

Katılım bankacılığı mal ve hizmetlerin para ile sıkı sıkıya bağlı olduğu, para ile ilgili işlemlerin kesinlikle bir mal veya hizmete dayandırıldığı, elde edilen gelirin ise kâra ve zarara ortaklık şeklinde paylaşıldığı bir mali sistemdir. Katılım bankacılığının temel amacı ekonomik sistem içinde bulunmayan atıl fonların ekonomiye kazandırılmasıdır. Bu çalışmada Dünya'da ve Türkiye'de katılım bankalarının gelişimi, çalışma esas ve şekilleri ile Türkiye'de müşterilerin katılım bankalarını tercih etme nedenleri incelenmiştir. Müşterilerin katılım bankalarını tercih nedenlerini belirlemek amacıyla 23 ilde 5 farklı katılım bankasının 516 müşterisine anket uygulanmıştır. Anket, müşterilerin bazı demografik özellikleri ile müşterilerin katılım bankalarını tercih etme nedenlerine dayalı 23 maddeden oluşan 5'li likertli sorulardan oluşmuştur. Anket verilerin analizi için SPSS istatistiksel paket programı kullanılmıştır. 23 maddeden oluşan müşterilerin katılım bankalarını tercih etme nedenleri ölçeğine ait Cronbach's Alpha güvenilirlik katsayısı değeri 0,907olarak bulunmuştur. Verilerin analizi için çeşitli betimsel istatistikler, t testi, F testi (Tek yönlü varyans analizi) ve çoklu karşılaştırma istatistikleri kullanılmıştır.Çalışma neticesinde müşterilerin katılım bankalarını tercih etmede en etkili 5 faktörün sırasıyla; `Samimi ve yardımsever personel`, `İnsana saygı ve hürmet`, `Müşteri hizmet kalitesi`, `Şube personeli ile yakın ilişkilerim`, `Dini hassasiyetlerin yönlendirmesi` olmuştur. Müşterilerin katılım bankalarını tercih etmede en az etkili 5 faktörün ise sırasıyla; `Kitlesel iletişim araçlarındaki reklamlar` , `Nispeten daha yüksek kâr payı dağıtılması`, ` Ev ve işyerine yakınlık`, `Toplumsal katkıları (bağış burs, toplumsal projelere destek vs.)`, `Uygunluk, rahat erişilebilirlik(araç park imkanları, konfor vs.)` olarak belirlenmiştir.

Participation banking is a financial system in which goods and services are strictly connected with money, transactions relating to money are strictly based on goods or services, and income is shared as partnership in profit and loss. The main objective of participation banking is to earn idle funds in to economy that are not included in the economic system.In this study, the development of the participation banks in Turkey and in the world, the working principles and forms, and the reasons why the customers prefer the participation banks in Turkey have been examined. A questionnaire was applied to 516 customers of 5 different participation banks in 23 cities to determine the reason why customers preferred participation banks. The questionnaire consisted of 5-point Likert-type questions consisting of 23 items based on the demographic characteristics of the customers and the reasons why the customers preferred participating banks. SPSS was used for analysis of questionnaire data. The Cronbach's Alpha reliability coefficient for 23-item scale was found to be 0.907. Various descriptive statistics, t test, F test (one way variance analysis) and multiple comparison statistics were used for the analysis of the data.As a result of the study, the most effective 5 factors of choosing participation banks are respectively; `Friendly and helpful staff`, `Human respect and reverence`, `Customer service quality`, `My close relationship with the branch system`, `Religious sensitivities`. The five least effective factors for choosing participation banks are; `Ads in mass communication tools`, `Relatively higher dividend distribution`, `Proximity to home and workplace`, `Social contributions (donation, scholarships, support for social projects, etc.)`, `Convenience, convenient accessibility (vehicle parking facilities, comfort, etc.)`.