Biyoteknoloji ve gen mühendisliği konusunda ortaöğretim öğrencilerine yönelik rasch analizi ile ölçek geliştirme

Abstract

Çağın ve geleceğin en önemli bilimlerinden biri olan biyoteknoloji bilimi, gelecek nesiller için çok büyük önem taşımaktadır. Toplumların temel biyoteknoloji bilgisine sahip olması ile bilim çağının içinde yer alabilir. Bilginin yeterliliğinin değerlendirilmesi ise doğru ve iyi ölçme araçlarının varlığını gerektirmektedir. Bu gereklilik doğrultusunda, bu çalışmanın amacı ortaöğretim 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin Biyoteknoloji ve Gen Mühendisliği konusu ile ilgili bilgi düzeylerini belirlemek amacıyla bir ölçek geliştirmektir. Çalışma, Balıkesir il merkezinde bulunan bir dershanede kurs alan sayısal bölüm 11. sınıf (148 öğrenci) ve 12. sınıf (73 öğrenci) olmak üzere toplam 221 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bir tarama modeli olan bu çalışmada betimsel model kullanılmış ve çalışma karma desen çeşitlerinden keşfedici desen (keşfe yönelik) şeklinde tasarlanmıştır. Çalışmada veri toplama aracı olarak Biyoteknolji Bilgi ve Kavramlar Anketi (BKBA) ve BKBA'dan elde edilen veriler doğrultusunda geliştirilen Biyoteknoloji Bilgi Testi (BBT) oluşturulmuştur. Toplam 28 kavramdan oluşan BKBA'dan elde edilen veriler SPSS 20 paket programı kullanılarak yüzde ve frekans hesabı ile analiz edilmiştir. Biyoteknoloji kavramlar anketinden elde edilen bulgular doğrultusunda geliştirilen BBT toplam 30 doğru/yanlış sorusundan oluşmaktadır. Verilerin analizinde betimsel analiz, yüzde frekans hesaplama ve Rasch Ölçüm Modeli kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda geliştirilen ölçeğin kapsam geçerliği ve kullanışlığı uzman görüşü doğrultusunda uygun bulunmuştur. Ölçekten elde edilen puanların güvenirliği ve yapı geçerliği ise uzman görüşü doğrultusunda Rasch ölçüm modeli ile test edilmiş ve uygun bulunmuştur. Ayrıca BBT'nin son geliştirilme aşamasında, uygulanması sonucu elde edilen verilerin Rasch analizi bulguları ile aynı örneklemin kavram ve bilgi anketinden elde edilen bulgular karşılaştırılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: biyoteknoloji, ölçek geliştirme, Rasch Analizi

Biotechnology as described the science of the next century carries importance for the future generations. Societies can only be in the heart of the scientific era by having the basic biotechnological knowledge. However, there is a need for capable and accurate measurement tools in order to assess the proficiency of the knowledge held. Therefore, the present study aims to develop a scale about biotechnology and genetic engineering in order to determine 11th and 12nd grade secondary school students' level of knowledge. Data are obtained from a total of 221 (11th grade 148 students and 12nd grade 73 students) students who are enrolled in a private teaching institution in the central district of Balikesir City. This descriptive study utilizes a discovery design that is one of the mixed method designs. Biotechnological Knowledge and Concepts Questionnaire (BKCQ) and Biotechnology Knowledge Test (BKT) which is developed with the data gathered from BKCQ are used as data gathering tools. Frequency and Percentage values of the data obtained with BKCQ which consists of 28 concepts are analyzed by using SPSS 20 package program. Also, BKT has 30 True/False Questions. Descriptive analysis, frequency and percentage calculations and Rasch Measurement Model are used for data analysis. The expert opinions for the scale show that BKT is a useful scale and it has content validity. The reliability and construct validity of the scores obtained from scale are tested with Rasch Measurement Model and they are found suitable. In addition, at the final level of the development of BKT, obtained data are compared with the data obtained from BKCQ results of the same sample. KEYWORDS: biotechnology, scale development, Rasch Measurement Model