Organo-modifiye killerin iyon seçici elektrotlarda aktif bileşen olarak kullanımının araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında, organo-modifiye edilmiş kil (Ünye-bentonit) maddesinin iyonofor (etkin madde) olarak kullanılmasıyla sulu çözeltilerde tiyosiyonat (SCNˉ) iyonlarının tayini için potansiyometrik iyon seçici elektrot geliştirildi. Modifiye edilen kil, hazırlanan elektrotların membranlarının bileşiminde iyonofor madde olarak kullanıldı. En uygun membran bileşimini belirleyebilmek için, organo-modifiye kil ile farklı bileşimlerde polivinilklorür (PVC) membran iyon seçici elektrotlar hazırlandı. Hazırlanan elektrotların potansiyometrik performans özellikleri araştırıldı. Doğrusal çalışma aralığı, tayin limiti ve cevap zamanı gibi potansiyometrik performans özellikleri göz önüne alındığında en uygun membran bileşimi % 20,0 organo-modifiye kil, % 54,0 dibütilftalat (DBP) ve % 26,0 PVC olarak belirlendi. En uygun membran bileşimi ile hazırlanan elektrotların doğrusal çalışma aralığı 1,0×10-1-1,0×10-4 M, eğimi -48,6 mV ve R2= 0,9994 olarak belirlendi. Hazırlanan elektrotların yüksek tekrarlanabilirlikte potansiyometrik davranış sergilediği, pH=4,0-8,0 arasında elektrotların çözeltinin pH değişiminden etkilenmediği, cevap zamanının ise yaklaşık 10 saniye olduğu gözlendi. Geliştirilen organo-modifiye kil temelli bu elektrot, kil modifiye edilerek hazırlanan ilk potansiyometrik tiyosiyonat (SCNˉ) seçici elektrot olma özelliğiyle büyük bir öneme sahiptir. Ayrıca geliştirilen elektrot, farklı matriks ortamlarına sahip gerçek numunelerdeki tiyosiyonat iyonlarının potansiyometrik tayininde başarıyla kullanılmıştır.

In this thesis study; potentiometric ion selective electrode which was prepared by using ionophore of organo-modified clays was developed for the determination of thiocyanate (SCNˉ) ions in water solutions. The modified clay was used as ionophore in membrane compositions of the prepared electrodes. For the determination of the optimum membrane composition, PVC membrane ion selective electrodes were prepared in different compositions by using the organo-modified clay. Potentiometric performance characteristics of the prepared electrodes were investigated. Considering the potentiometric performance properties such as linear working range, limit of detection and response time the optimum membrane composition was determined as 20.0% organo-modified clay, 54.0 % dibuthylphthalate (DBP) and 26.0 % polyviniylchloride (PVC). The linear working range, slope and R2 value of the prepared electrodes with optimum membrane composition were determined as 1.0×10-1-1.0×10-4 M, -48.6 mV and 0.9994, respectively. The prepared electrodes have a high reproducibility potentiometric behavior, pH working range in the pH=4.0-8.0 and 10 s response time. The developed electrode based on organo-modified clay is the first potentiometric thiocyanate (SCNˉ) selective electrode and has a great importance in literature. Additionally, the developed electrode was successfully used in the potentiometric determination of thiocyanate ions in real samples with different matrix area.