Brunel ruh hali ölçeği`nin yetişkin sporcularda geçerlik-güvenirlik çalışması (Türkçe uyarlaması)

Abstract

Bu araştırmanın amacı: yetişkin sporcularda ruh halinin değerlendirilebilmesi için Brunel Ruh Hali ölçeği'nin (BRUMS) Türkçe'ye uyarlanarak geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılmasıdır. Araştırmanın yöntemi kesitsel tarama deseni olarak belirlenmiştir. Bu çalışma test-tekrar test şeklinde yapılmıştır. Çalışma grubunu farklı branşlardan 18 yaş üstü lisanslı, %76.64'ünün erkek, %23.36'sının kadın olan 608 sporcu oluşturmuştur. Veri toplama aracı olarak, `Brunel Ruh Hali Ölçeği (BRUMS)` ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ölçeğin güvenirliği için Cronbach alfa katsayısı kullanılmış, test-tekrar test güvenirliği sırasıyla (α=.866) ve (α=.853) bulunarak ölçeğin oldukça güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Açıklayıcı faktör analiz (AFA) sonuçları madde 3'ün (Şaşkın), ilk faktör analizinde faktör yapısını bozduğu için analiz dışı bırakılmıştır. Geriye kalan 23 madde ile varimax rotasyonlu ve temel bileşenler yöntemiyle yapılan açıklayıcı faktör analiz (AFA) sonucu ile 4 faktörlü bir yapı elde edilmiştir. Elde edilen bu yapının geçerliğini test etmek için doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmış ve açıklayıcı faktör analiz (AFA) sonucu elde edilen modelin aynen olduğu şekilde geçerli olmadığı tespit edilmiştir. Böylece; 1. (Panik) 6. (Morali Bozuk) 17. (Sesrsem) 18. (Gergin) maddeleri işlem dışı bırakılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) sonucu elde edilen modelin alt boyutları güvenirlik analizinde, Bitkinlik (α=.811) ve Depresiflik (α=.859) yüksek derecede güvenilir bulunurken, Kızgınlık (α=.756) ve Dinçlik (α=.786), alt boyutları ise oldukça güvenilir olduğu görülmüştür. Test-Tekrar test madde faktör analizi için bağımlı örneklem t testi yapılmış ve iki farklı zaman diliminde elde edilen sonuçların benzer olduğu, böylelikle ölçeğin değişmezliği tespit edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizi (DFA) model sonuçlarında χ2/sd'nin 2.95, GFI'nin 0.93 NFI'nin 0.91 CFI'nın 0.94 RMSA'nın 0.057 değerini almasıyla iyi uyum RMR'nin 0.05 değerini almasıyla da modelin mükemmel uyum gösterdiği görülmüştür. Ölçeğin alt boyutlar arasındaki korelasyon katsayılarına bakıldığında ise anlamlı ilişkinin olduğu görülmüştür. Sonuç olarak; Brunel Ruh Hali Ölçeği'nin (BRUMS) Türkçe'ye uyarlanan versiyonunun geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: BRUMS, Ruh Hali, Performans, Sporcu, Geçerlik, Güvenirlik.

The purpose of this study is to adapt Brunel Mood Scale (BRUMS) into Turkish and to evaluate its validity and reliability in order to evaluate adult athletes' mood. Method of the study is cross sectional scanning pattern. This study is performed on the basis of test-retest method. The study group contains 608 athletes from different branches, who are above 18 and licensed, 76.64 of whom are male and 23.36% of whom are female. As data collecting tool, `Brunel Mood Scale (BRUMS)` and personal information form are used. For the purpose of data analysis, Cronbach alpha coefficient is used for reliability analysis. The test-retest reliabilities are found as (α=.866) and (α=.853) respectively, and thus it is determined that the scale is quite reliable. The explanatory factor analysis (EFA) results conclude that item 3 (confused) disrupts factor structure in the first factor analysis, and therefore it is excluded from the analysis. The remaining 23 items result in a 4-factor structure with varimax rotation as a result of explanatory factor analysis (EFA) performed on the basis of principal components method. In order to test validity of the obtained structure, confirmatory factor analysis (CFA) is performed and it is determined that the model obtained as a result of the explanatory factor analysis (EFA) is not valid in exactly the same way. Therefore, items 1 (Panick), 6 (Downhearted), 17 (Muddled), 18 (Nervous) are excluded. While sub-dimensions of the model obtained as a result of the confirmatory factor analysis (CFA), namely Fatigue (α=.811) and Depression (α=.859) are found as highly reliable, the sub-dimensions Anger (α=.756) and Vigor (α=.786) are found as quite reliable, in reliability analysis. Dependent sample test is performed for test-retest item factor analysis and it is revealed that the results obtained in two different time periods are similar and thus that the scale is constant. Because explanatory factor analysis (EFA) model results are 2.95 for χ2/sd 0.93 for GFI, 0.91 for NFI, 0.94 for CFI, 0.057 for RMSA, it is revealed that the model has good fit; and because of the result 0.05 for RMR, it is revealed that the model has best fit. On examination of correlation coefficients among sub-dimensions of the scale, it is determined that there is a reasonable relation among them. Consequently, it is revealed that Turkish version of Brunel Mood Scale (BRUMS) is a valid and reliable.Key Words: BRUMS, Mood, Performance, Athlete, Validity, Reliability.