Hemşirelik öğrencilerinin etnikmerkezcilik düzeyine kültürel farkındalık eğitiminin etkisi

Abstract

Araştırma, hemşirelik öğrencilerine yapılan kültürel farkındalık eğitiminin etnikmerkezcilik düzeyine etkisini belirlemek amacıyla öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel araştırma olarak yapıldı. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi'nde yapılan çalışmanın evreni 151 kişiden oluşan birinci sınıf hemşirelik öğrencileridir. Evrenden örneklem seçimine gidilmezken, ulaşılabilen ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 108 öğrenci dâhil edildi. Araştırmaya başlamadan önce gerekli olan etik kurul ve kurum izni alındı. Literatür doğrultusunda kültürel farkındalığı oluşturmaya yönelik eğitim programı oluşturuldu. Eğitim programında araştırmacıların sunumları, farklı kültürlere yönelik videolar, uluslararası öğrencilerden gönüllü olan ve ulaşılabilen altı öğrenci eğitim programına davet edildi ve eğitim grubuyla deneyimlerini paylaşmaları istendi. Bu öğrenciler Uganda, Afganistan, Suriye, Nijerya ve Arnavutluk'tan Türkiye'ye gelen öğrencilerden oluşturuldu. Veriler öğrencilerin sosyodemografik özellikleri, literatür doğrultusunda belirlenen Kültürel Farkındalık ve Etnikmerkezcilikle ile ilgili bazı özellikleri içeren 33 maddelik soru formu, Etnikmerkezcilik Ölçeği ve Kültürlerarası Farkındalık Ölçeği ile Aralık 2018-Mayıs 2019 tarihleri arasında araştırmacı tarafından öntest ve son test ile yüz yüze iki kez toplandı. Veriler ki-kare testi, eşleştirilmiş t testi, Mann Whitney U testi ve Wilcoxon testi yapılarak Spss 22.0 programında analiz edildi. Çalışmada kültürel farkındalık eğitimine katılan vaka grubunun (n=25) etnikmerkezcilik ölçeği sontest puan ortalaması 38,36±4,88, kontrol grubu (n=39) sontest puanı ise 45,02±8,34 olarak belirlendi ve iki grup arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulundu (U=209,500, p=0,000). Kültürel farkındalık eğitimine katılan vaka grubundaki öğrencilerde kültürlerarası farkındalık puan ortalamaları artırılarak etnikmerkezcilik puan ortalamaları azaltıldı ve araştırma hipotezi kabul edildi. Sonuç olarak, hemşirelik öğrencilerine verilen kültürel farkındalık eğitiminin etnikmerkezcilik düzeyini azalttığı belirlendi. Araştırma sonuçları doğrultusunda kültürlerarası farkındalık eğitimlerinin hemşirelik öğrencileri arasında yaygınlaştırılması ve bu konuda yeni araştırmalar yapılması önerilebilir.

The research was designed as quasi-experimental research with pre-test, post-test and control groups in order to find out the possible effect of cultural awareness education on nursing students' ethnocentrism levels. The population of the study, which was conducted at Çanakkale Onsekiz Mart University, was 151 first-year nursing students. Sample selection was not made from the population, and the 108 students who were accessible and volunteered to participate were included in the study. Before starting the research, the necessary ethics committee approval and relevant institutional permissions were received. In line with the relevant literature, a training program was established to raise participants' cultural awareness. In the mentioned training program, the presentations of the researchers, the videos regarding some different cultures were presented to the six volunteer and accessible international students who were invited to the training program, and they were asked to share their experiences regarding the training with the training group members. The students receiving the training were from Uganda, Afghanistan, Syria, Nigeria and Albania, and they were in Turkey for educational purpose. The data were collected by face-to-face pre-test and post-test by the researcher between December 2018 and May 2019 with the 33 items which were about the participants' sociodemographic characteristics, Cultural Awareness and Ethnic centralism determined in line with the relevant literature. The data were analysed by chi-square test, paired t-test, Mann Whitney U test and Wilcoxon test in SPSS 22.0 program. In the study, the mean post-test score of the experimental group (n=25) in terms of ethnocentrism scale was found to be 38.36 ± 4.88, and the post-test score of the control group (n = 39) was found to be 45.02 ± 8.34 and the difference between the two groups was found to be statistically significant (U = 209,500, p = 0,000). In the experimental group receiving training about intercultural awareness, the mean scores regarding cultural awareness were found to have increased and their ethnocentrism scores were found to have decreased, and thus the research hypothesis was accepted. As a result, it was found out that the education given to the nursing students regarding cultural awareness decreased the level of ethnocentrism. In line with the results of the research, it may be suggested that the training on intercultural awareness should be extended among nursing students and new researches should be conducted on this issue.