Elit sporcuların duygusal zeka, öz-yeterlik ve öz güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma, elit sporcuların duygusal zeka, öz-yeterlik ve öz güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma evrenini futbol, basketbol, voleybol branşlarındaki 310 erkek 139 kadın olmak üzere toplamda 449 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini rastgele (random) yöntem ile seçilen 150 basketbolcu, 150 voleybolcu ve 149 futbolcu oluşturmaktadır. Araştırma verilerinin toplanmasında Adiloğulları ve Görgülü (2014) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 18 maddeli `Sporda Duygusal Zeka Envanteri'' anketi, Akın (2007) tarafından geliştirilen 2 alt boyut 33 maddelik Özgüven Ölçeği ve Aypay (2010) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan 10 maddelik Genel Öz-Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen tüm verilerin betimleyici istatistikleri SPSS15.0 programı kullanılarak, frekans, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. T- testi, ilişki (kolerasyon) ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Araştırma sonucuna göre; çalışmaya katılan sporcuların cinsiyet değişkenine göre yapılan analizlerine bakıldığında, Duygusal Zeka Envanteri genel puan ortalaması, Başkalarının Duygularını Düzenleme alt boyutu, Sosyal Beceriler alt boyutu ve Duyguları Kullanımı alt boyutlarında kadın sporcuların puan ortalamaları, erkek sporcuların puan ortalamalarından daha yüksek bulunmuştur (p<0,05). Çalışmaya katılan sporcuların Duygusal Zeka Genel Puan ortalamaları, futbolcularda 3,64, voleybolcularda 3,79 ve basketbolcularda 3,82 bulunmuştur. (p<0,05) Çalışmaya katılan sporcuların öz-yeterlik puan ortalamalarının cinsiyet ve eğitim seviyesi değişkenlerine göre farklılaşmadığı görülmektedir. Çalışmaya katılan sporcuların cinsiyet değişkenine göre Özgüven Ölçeği alt boyutu olan Dış Özgüven puan ortalamalarında istatiksel açıdan anlamlı farklılık bulunmuştur(p<0,05). Kadın sporcuların Dış Özgüven puan ortalamaları, erkek sporculara göre daha yüksek bulunmuştur. Çalışmaya katılan sporcuların branş değişkenine göre Dış Özgüven alt boyutu ve Özgüven Ölçeği puan ortalamalarında basketbol ve voleybolcuların puan ortalamaları, futbolculara göre daha yüksek çıkmıştır (p<0,05). Sporcuların öz-yeterlik ile duygusal zeka düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmaktadır (r=0,22, p<0,00). Çalışmaya katılan sporcuların öz-yeterlik ile öz güven düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı ilişki bulunmaktadır(r=0,52, p<0,00).Anahtar Kelimeler: Duygusal Zeka, Öz-yeterlik, Öz güven.

An Investigation of the Relationship Between Emotional Intelligence, Self -Efficacy and Self Confidence Elite AthletesThe aim of this study was to investigate the relationship between emotional intelligence, self-sufficiency and self confidence in elite athletes. The population of the research was composed of 449 athletes (310 male and 139 female) who were playing soccer, basketball, and volleyball. As a sample of the study, there were 150 basketball players, 150 volleyball players and 149 soccer players who were randomly selected. To collect data, Emotional Intelligence Inventory in Sport 18 item which adapted to Turkish language by Adiloğulları ve Görgülü (2014) and General Self Sufficiency Scale (Genel Öz Yeterlilik Ölçeği) which was developed by Akın (2007) were used. Data were analyzed by SPSS 15.0 Statistical Package Program for Windows. Descriptive statistics, frequency, mean and standard deviation values were calculated. T-test, correlation and ANOVA tests were applied. According to results of the study; female athletes had higher scores (p<0,05) than the male athletes in terms of emotional intelligence in sport, regulating the emotion of others sub-dimension, social skills sub-dimension and using emotions sub-dimension. Regarding the scores of emotional intelligence in sport soccer players had 3,64, volleyball players had 3,79 and basketball players had 3,82 respectively. Considering the educational status of the athletes, emotional intelligence in sport scores of the athletes who had bachelor's degree were found to be statistically higher than the athletes who had high school degree (p<0,05). Moreover, there were no differences in terms of self-sufficiency scores on gender and educational status variables. Besides, it was found that according to gender variable there was a statistically significant difference on external self-confidence which was the sub-dimension of self-confidence scale(p<0,05). In addition to that, female athletes had higher external self-confidence scores than the male athletes. According to sports branch variable, basketball and volleyball player had higher external self-confidence sub-dimension and self-confidence scores than the soccer players (p<0,05). Furthermore, there were no positive statistically significant relationship between self-sufficiency and emotional intelligence (r=0,22, p<0,00). Finally, there were statistically significant positive relationship between self-sufficiency and self-confidence levels of the participants (r=0,52, p<0,00).Keywords: Emotional Intelligence, Self-Efficacy, Self-Confidence