Türkiye`de yargı bağımsızlığı sorunu

Abstract

ÖZET Türkiye'deki yargı bağımsızlığı sorunlarını ortaya koymak bu tezin asıl amacını oluşturmaktadır. Yargı bağımsızlığı iki boyutlu olarak ele alınmaktadır. Bunlardan birincisi objektif bağımsızlıktır. Objektif bağımsızlık, hakimin hiçbir baskı altında kalmadan, kimseden emir ve talimat almadan, kararların hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre vermesidir. Yargı bağımsızlığının diğer boyutunu oluşturan şahsi bağımsızlık ya da hâkimlik teminatı, hâkimlerin bağımsız bir şekilde karar verebil meleri için onlara tanınan bir takım teminatlardır. Tezin `Giriş` bölümünde Yargı bağımsızlığının bu anlamı yanında `fonksiyonlar ayrılığı` ve `yargı fonksiyonu` kavramlarına değinilmiştir. Birinci bölümde yargı bağımsızlığının ve bu konudaki sorunların Türkiye'deki tarihi seyrine bir göz atıldıktan sonra `ikinci bölüm`de 1982 Anayasası dönemindeki `yargı bağımsızlığı sistemi` incelenmiştir. Bu tezin asıl konusunu oluşturan yargı bağımsızlığının Türkiye' deki sorunları `üçüncü` ve `dördüncü` bölümlerde ele alınmıştır. Yargı bağımsızlığı sorunu daha çok 1982 Anayasasının `güçlü yürütme` anlayışından kaynaklanmaktadır. Yargının yürütmeden tama men bağımsız olması gerekirken Adalet Bakanı ve Cumhurbaşkanı'na yargı üzerinde geniş yetkiler tanınmıştır. Yargı bağımsızlığım gerçekleştirmek için ihdas edilen Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun oluşum ve teşkilat bakımından bağımsızlığı sağlanamamıştır. Denetim ise hakimlik teminatına aykırı olarak Adalet Bakanlığının kontrolündedir. Tezde varılan sonuçlar ilgili bölümlerde öneriler halinde sunulmuştur.

ABSTRACT The main objective of this thesis is to lay down questions regar ding independence of judgment. Independence of wudment has been studied in respect to two di mensions. Firstly it is the objective independence. Objective indepen dence on judment is that judge gives his/her judgment in compliance with law and his/her own conscience without being under pressure and without taking any order an instruction from nobody. Secondly which forms the other dimension of independence of judgment is the personal independence or surety of court, which are a number of rights granted to judges to enable them to give their decisions inde pendently. In the `INTRODUCTION` part of the thesis in addition to this meaning of independence of judgment, concepts of `differentiati on of functions` and `function of judgment` have been also dealt with. In the first section, after slightly mentioning about historical prog ress of judgment's independence and questions thereon in Turkey, `Jdgment's independence system` during the period of 1982 Consti tution has been studied in the second section. `Questions of independence of judgment in Turkey` which consti tute the main subject of this thesis have been dealt Question of inde pendence of judgment has been arisen generally the concept of `po werful execution` of 1982 Constitution. While judgment is to be completely independent from the executi on Ministry of justice and the President of the athoriti.es and powers over the judgment. Judges and prosecutors High Commission who have been assigned to realize independence of judgment could not be made independent from the point of view of formation and organi zation. Auditing has been under the control of the Ministry of Justice in contrary to the assurance of judment. Results attained in the thesis have been presented in their resecti- ve sections in the form of proposals.