Azerbaycan sanayisinde verimlilik - karlılık, maliyet göstergeleri ile toplam performans analizi

Abstract

IV ÖZET Toplumların refahı, sahip oldukları zenginliklere bağlıdır. Bu zenginliğin oluşturulmasında verimlilik çok önemli bir yere sahiptir. Verimliliğin artırılması, maliyetlerin azalmasına neden olmakta, sonuçta ise, bir yandan karlılık artarken, diğer taraftan da rekabet düzeyinin gelişmesi ve aynı zamanda yeni büyüme ve gelişme potansiyellerin doğmasına yol açmaktadır. Karlılık ve maliyet, başarının ölçülmesinde kullanılan temel kriterlerdir. Bu kriterler, faaliyet hakkında bilgi verse de, sadece amaca ulaşabilmek için katlanılan özveriler ile elde edilen karlar ve giderler arasındaki ilişkiler hakkındaki bilgilerden tam ve kapsamlı bir sonuç çıkarılamaz. Tam bir başarı çizelgesinin oluşturulması için; katma değer, etkinlik, etkenlik, ekonomiklilik, rasyonellik vb. gibi çok sayıda etmenlerin göz önünde bulundurulması gerekir. Bu çerçevede; çalışmamızda, ölçme ve değerlendirme sırasında çeşitli faktörlerin verimliliği ve karlılığı ile yanı sıra, maliyet kalemleri, katma değer yaratma olanakları, kapasite kullanımı, ticari performans göstergeleri, mali yapı göstergeleri, gibi unsurlar da göz önünde bulundurulmuştur. Bu çalışmanın sonucunda elde edilen sonuçlar ile Azerbaycan ekonomisinin sanayi sektöründeki performans göstergelerinin gerçek durumu hakkında daha geniş ve kapsamlı bir bilgiye sahip olma olanağı sağlamıştır.

ABSTRACT The prosperity of peoples depends upon their richness and wealth. In constituting this wealth, productivity plays a major role. In that sense, increased productivity causes while providing improvements in competitive edge along with new growth and development potentials. Profitability and cost, are the main criteria's in measuring the success. These criteria's provide information about activities; however, complete and satisfactory results cannot be obtained via only the information on the relation between the sacrifices to reach the goals, and expenses and profits made. To constitute a complete performance table, it is needed to take into account such factors as value added, effectiveness, and being economic and rational. As a result of all, in addition to measured and evaluated productivity and profitability of various factors, in this study, such other components as the ability of creating value added, capacity usage, commercial tables, cost components, and financial indicators were also taken into account, the results of such a systematical research helped provide complete and valuable pieces of information about the current condition of performance indicators in the industrial sectors of Azerbaijan economy.