İşletme birleşmelerinin muhasebe perspektifinden analizi ve bir uygulama

Abstract

ÖZET Günümüzün değişen ekonomik koşulları göz önünde bulundurulduğunda, işletme birleşmeleri önem kazanmaktadır. Son yıllarda bilim ve teknolojide yaşanan gelişmeler, global dünyada pazarların büyümesine, rekabetin ve sermaye maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır. İşletmelerin değişen ekonomik koşullara uyum sağlayabilmesi, pazar payını genişletebilmesi ancak rekabet gücünü arttırmasıyla mümkündür. İşletme birleşmeleri rekabet gücünü arttırmak isteyen işletmelerin başvuracağı önemli bir yoldur. Bu çalışmanın konusu, gittikçe önemi artan işletme birleşmelerinde yaşanan mali nitelikli işlemlerin muhasebeleştirilmesi ve konsolide mali tabloların hazırlanmasıdır. Bu çerçevede çalışmanın amacı, ülkemizdeki işletme birleşmelerinin muhasebeleştirilmesinde, değişen ekonomik koşullara uyumlu bir tek düzeliğin sağlanmasına yönelik teorik ve uygulama boyutunda bir çerçeve oluşturmaktır. Çalışma dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde çalışmanın amacı, kapsamı ve yöntemi yer almaktadır. İkinci bölümde işletme birleşmelerine ilişkin kavramlar açıklanarak, işletme birleşmelerinin nedenleri, türleri ve gerek ülkemizde gerekse uluslararası alanda yapılmış yasal düzenlemeler hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde işletme birleşmelerine ilişkin konsolidasyon ilke ve yöntemleri açıklanarak, birleşme işlemlerinin prosedürü anlatılmıştır. Bu bölümde ayrıca işletme birleşmelerinin vergili ve vergisiz muhasebeleştirilmesi ve konsolide bilançonun hazırlanması incelenmiştir.m Dördüncü bölümde ise çok sık yaşanan devralma şeklindeki birleşmelere ilişkin bir uygulama hazırlanmıştır. Yapılan çalışmadan çıkarılan sonuç ise dünyada ve ülkemizde işletme birleşmelerinin giderek artan önemine karşın, ülkemizde henüz işletme birleşme işlemlerine yönelik bir si&naart bulunmamaktadır. Ülkemizdeki işletme birleşmelerine ilişkin yasal düzenlemelerinde kendi içinde çelişiyor olması, tek düzeliğin gerçekleştirilememesine, bu da işlemlerin gereğince doğru ve güvenilir bir şekilde yapılamamasına dolayısıyla ülkenin yeni ekonomik kayıplarının ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

IV ABSTRACT Taking today's changing economic conditions into consideration mergers (combination) have become essential. Recent developments in science and technology have caused global markets to grow, competition and capital costs to increase. Adaptation of corporations to chancing economic conditions, and enlarging their market shares are possible by an increased competitiveness. Merger is an important method for companies wishing to increase their competitiveness. The subjective this study is to account of financially charactarised transactions and preparation of consolidated financial tables in mergers that have been crucial, in this framework, the aim of this study is to provide a uniformity in accounting of mergers in Turkey in accordance with chancing economic conditions. The study consists of four chapters. In the first chapter, the purpose, the scope and the method in study have been presented. In the second chapter, by explaining concepts of mergers, the reason and types of mergers and information concerning legal regulations designed both internationally and nationally are presented. In the third chapter, the process of merger is explained using principles and methods. In the fourth chapter an application related to acquisition type merger, which might be seen frequently in practice has been prepared. As a result of this study, it is concluded that while there is an ever-increasing importance of mergers of companies in Turkey and the world over, there isn't a standardization about the processes of corporate mergers in our country yet. The legal regulation being inconsistent with themselves in Turkey, this condition has led not to realisation of uniformity and, hence, not to perform the processes accurately and reliably and, therefore, to new economic losses of our country.