Modern Türk şiirinde mistik düşünce

Abstract

Ill ÖZET Türk Edebiyatı'nda yüzyıllardır gelişen mistik şiir, güçlü bir gelenek oluşturmuştur. Özellikle Divan ve Tekke şairleri tarafından yazılan tasavvuf! eserler, bu geleneğin gelişiminde önemli bir rol oynamışlardır. Cumhuriyet dönemi şairlerimiz ve sanatçılarımız da bu önemli mirasa sahip çıkmışlar ve mistik/tasavvufî şiir geleneğimizin sürdürülmesi için çalışmalar yapmışlardır. Bu şairlerimiz ve sanatçılarımız, her ne kadar sahip olduğumuz geleneğe sahip çıksalar da onların ortaya koyduğu eserler, Tasavvuf! Divan ve Tekke şiirlerinden bir çok noktada ayrılır. Tasavvuf! şiirler yazmış Divan ve Tekke şairlerinin hayatları ve eserleri incelendiğinde tasavvuf! duyuş ve yaşayışlarının günümüz şairlerine göre çok daha İslamiyet kaynaklı ve sünnî olduğu görülür. Çünkü bu şairlerin bir çoğu, tasavvuf! şiir yazmaktan öte birer mutasavvıftırlar. Modern diyebileceğimiz günümüz şairlerinin hiçbirinin ise, mutasavvıf olduğunu söyleyemeyiz. Modern Türk Şiiri içerisindeki mistik ve tasavvuf! yöneliş incelendiğinde, şairlerimizin kendi kaynaklarımızın yam sıra yabana kaynaklara da yönelerek yararlandıkları açıkça görülür. Çalışmamıza konu olan şairlerin tümü, hem doğu kültür, inanış ve yaşayışım hem de batı kültür, inanış ve yaşayışını tanıyan kişilerdir. İstiklâl Marşı şairimiz Mehmet Akif Ersoy dışındaki incelediğimiz sekiz şairimiz, sadece İslâm Tasavvufiı'ndan yararlanmak yerine diğer mistik felsefelerden de yararlanma yoluna gitmişlerdir. Cumhuriyet Devri Türk Şiiri içerisinde, mistik eserleriyle ön plana çıkan şairler şunlardır Yahya Kemal Beyatlı, Âsaf Halet Çelebi, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Mehmet Akif Ersoy, Sezai Karakoç, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpınar, Hilmi Yavuz, Cahit Zarifoğlu.

IV ABSTRACT Mystic poem, developed in several centuries in Turkish literature has formed a strong tradition. Especially the Tasavvuf Poems which were written by the Divan and Tekke poets had an important role in the development of this tradition. The poets and the artists in the Republication term also owned this will and tried to continue this mystic tradition. These poems and artists take position of this tradition they are apart from the real Tasawufl and Tekke poems. During the examine of the lifes of the Divan and Tekke poets and poems it is understood that they are based more and more on Islamic resource than on recent literature. Because most of the poets were more mutasavvıf than tasavvuf, we can not say that the recent poets are mutasavvıf. When we examine the mystic and tasawufl direction in Modern Turkish Poetry, it can obiviously be seen that our poets use foreign recorses besides the native recorses. All the poets who were examined in our study know the eastern culture, belief, the western culture and life styles. The eight poets whom we examined had all choosen the mystic philosaphy instead of Muslim Tasavvuf except Mehmet Akif Ersoy. The poets seen by their mystic arts are these: Yahya Kemal Beyatlı, Âsaf Halet Çelebi, Fazıl Hüsnü Dağlarca, Mehmet Akif Ersoy, Sezai Karakoç, Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet Hamdi Tanpmar, Hilmi Yavuz, Cahit Zarifoğlu.