Kütahya`da halk şiiri geleneği

Abstract

Ill ÖZET `KÜTAHYA'DA HALK ŞİİRİ GELENEĞİ` İsimli çalışmamız bölümlere ayrılarak ele alınmıştır. Kütahya'nın `Coğrafî Özellikleri` ve 'Tarihçesi` 'ni ihtiva eden `KÜTAHYA HAKKINDA BİLGİ` ana başlığı çalışmamızın Birinci Bölümünü teşkil etti. 'TCONU VE KAVRAMLAR` ana başlığı ile İkinci Bölümümüzü aşağıdaki alt başlıklara ayırarak oluşturduk. `Beşerî Aşk` alt başlığını `Sevgiliye Dair Kavramlar` ve `Aşka Dair Kavramlar` alt başlıklarına ayırıp konuyla ilgili toplam 8 şâirin 99 şiirini inceledik. `Din, Tasavvuf ve Nasihat` alt başlığı altında ise, `Bektaşî Geleneğini Yansıtan Kavramlar`, `Dinî Kavramlar`, `Tasavvufla İlgili Kavramlar`, ccNasihat Konulu Şiirler` sınıflandırılmasında 10 şâirin toplam 94 şiirini inceledik. `Sosyal Meseleler İle İlgili Kavramlar` alt başlığı altında, `İlimle İlgili Kavramlar`, `Meslek İsimleri`, `Sosyal Kavramlar`, `Yer İsimleri`, `Kurum ve Kuruluş İsimleri`, `Alet ve Eşya İsimleri`, `Yiyecek ve İçecek İsimleri`, `Giysi İsimleri` alt başlıklarını oluşturarak toplam 1 1 şâirin 93 şiirini inceledik. 'Tabiat ve Hayvanlarla İlgili Kavramlar` alt başlığı altında; `Tabiatla İlgili Kavramlar`, `Hayvanlarla İlgili Kavramlar`, `Meyve ve Sebze İsimleri`, 'Tasavvufla İlgili Kullanılan Tabiat Kavramları`, `Ekinler ve İlgili Kavramlar` alt başlıklarını oluşturduk ve toplam 1 1 şâirin 83 şiirini inceledik. `Atasözleri ve Deyimler` alt başlığı altında `Atasözleri` ve `Deyimler` alt başlıklarını oluşturup toplam 15 şâirin 77 şiirini inceledik. `Ekonomik Hayatla İlgili Kavramlar` alt başlığı altında toplam 5 şâirin 14 şiirini ele aldık.IV `Ölüm, Gurbet ve Ayrılık İle İlgili şiirler` alt başlığı altında ise toplam 5 şâirin 9 şiirini inceledik. Tezimizin `KÜTAHYA METHİYELERİ` İsimli Üçüncü Bölümü, `XIX. Asır Şuarâsından Ârifî ve Pesendî'nin Kütahya Methiyeleri` alt başlığından sonra, toplam 5 şâirin Kütahya ve civarı hakkında yazmış oldukları 14 şiirinden teşekkül ettirildi. `ŞEYHÎ, ASKERÎ ve GAYBÎ SUNULLAH'DA HALK ŞİİRİ UNSURLARI` ismini verdiğimiz Dördüncü Bölüm'de Şeyhî' nin kendisinden sonra gelen bir çok şâiri etkilemiş iki müracaasına yer verdik. Yine bu bölümde Askerî' nin Orijinal yapılı bir münacaatı olan şiirini aldık. Son olarak Gaybî Sunullah'ın, içinde birçok halk şiirinde geçen kavramlara yer verilen ilâhîsini tetkik ettik. `KÜTAHYALI HALK ŞÂİRLERİNİN KULLANDIKLARI HALK ŞİİRİ TÜRLERİ` ana başlığı altında ise Koşma, Destan, Semaî, Dîvân, Kalenderi, Muamma, Müstezâd, Ağıt, Tahmis, Nefes, Selis ve Orijinal şiirler türlerini inceledik. Böylece bu bölümde toplam 42 şâirin 109 şiiri incelenmiştir. Çalışmamızın son bölümünü oluşturan ve `KÜTAHYALI HALK ŞÂİRLERİNDEN BAZILARININ KISA HAYAT HİKÂYELERİ` adını taşıyan Altıncı Bölüm'de ise 1- Vahap ERDOĞAN, 2- Ârifî, 3- Pesendî, 4- Celâl Sıdkı GÜRLER, 5- Âşık Şükrî (Deli Şükrî), 6- Kâmilî (Âşık Hasan Dede), 7- Ömer Âşık ve 8- Âşık Sırrı olmak üzere toplam 8 şâirin kısa hayat hikâyesine yer verdik. Her bölümün sonunda o bölümle ilgili genel değerlendirme kısmı tanzim edilmiştir. Tarafımızdan Kütahyalı 24 şâirin 145 şiiri incelenmiştir. Sonuç olarak, tarih içinde Kütahya'da kuvvetli bir halk şiiri geleneğinin oluştuğu ve bu geleneğin ülkemizin diğer yörelerindeki halk şiiri geleneğine paralel olarak geliştiği söylenebilir.

ABSTRACT This thesis consists of seven sections. In sectioh one we presented a brief Literature about geographical stuation and history of Kütahya, Section two is called `Subject and Terminology Contains Seven Subsections Which are ` Human Life`, ` Religion`, ` Social Terminology`, ` Nature and animals`, ` proverb and idioms`, ` Economical Life` and ` Death and Homesickness`. Section three which is called Kütahya panegyrics and Consisted of two subsection. XLX. century poets Ârifî and Pesendî's Kütahya panegyrics were constituted first subsection. Second subsection consisted of 14 poems from 5 poets which are Kütahya panegyrics. Folk Poetry Elements in Şeyhî, Askerî and Gaybî Sunullah Constituted Section four. In section five, we investigated 109 poems from 42 poets on type of folk poems. These types were; Koşma, Destan, Semaî, Dîvân, Kalenderi, Muamma, Müstezâd, Ağıt, Tahmis, Nefes, Selis. Section six contains short life stories of same famous poets from Kütahya. The appearing Stuations of this thesis were summed up in section seven which is Conclusion section.