Gümrük Birliği sonrası Türkiye`nin dış ticaretinin ekonometrik analizi

Abstract

ÖZET Türkiye ile AB arasında, Gümrük Birliği 1 Ocak 1996 tarihinde imzalanan anlaşmayla tesis edilmiştir. Gümrük Birliğinin Türkiye ekonomisinde, esasen de Türkiye'nin dış ticaretinde meydana getirdiği etkilerin ve varsa değişimlerin ortaya çıkarılması Türkiye açısından önem taşımaktadır. Gümrük Birliğinin tesis edilmesi ile normal şartlarda meydana çıkardığı, ticaret yaratıcı ve saptırıcı etkilerin olması beklenen bir durumdur. Bu etkilerin incelenmesinden ziyade öncelikle dış ticaretle ilgili genel kavramlar üzerinde durulmuştur. Daha sonra 1980 sonrası ihracata dönük sanayileşme politikasıyla birlikte dış ticarette meydana gelen değişimin başlangıç tarihi baz alınarak; 1995 yılına kadar olan Türkiye dış ticareti ve 1 Ocak 1996 tarihiyle Gümrük Birliğine geçiş nedeniyle dış ticaretteki gelişmeler gözlemlenmiştir. 1980-1995 yılları arası dış ticaret verileri, 1996-2000 yılları arası ve bir bütün olarak 1980-2000 yılları arası dış ticaret verilerinden yararlanılarak Gümrük Birliği sonrası Türkiye dış ticaretine ait ekonometrik analiz yapılarak, Türkiye dış ticaretinde bir değişim araştırılmıştır.

VI ABSTRACT Turkey has entered the Custom Union with EU on January 1, 1996. It's important for Turkey to put changes and effects of the Custom Union on Turkish economy especially on its foring trade. It is very normal to see that Custom Union has both trade creating and trade diverting effects. Before we analyze these effects, fırt we introduced general consepts in foreing trade. Then, we examined the changes occuped in industrialization policies between 1980 and 1995. After this date, Custom Union has been settled between Turkey and EU on January 1, 1996 and we analyzed the changes after the Union. Based on a econometric model, analyses have been carried out to look in what happened to Turkish foreing trade between 1980-1995 and 1996-2000.