Türkiye`de kamu açıkları ve borç sorununun temelleri ve çözüm stratejileri

Abstract

ÖZET Türkiye'de son yılların en önemli ekonomik sorunlarından biri olarak gösterilen borç sorunu sadece ekonomik hayatı değil sosyal hayatı da derinden etkileyecek bir boyuta gelmiş ve ülkenin ekonomik ve sosyal gündeminde baş sıraya yerleşmiştir. `Türkiye'de Kamu Açıkları ve Borç Sorununun Temelleri ve Çözüm Stratejileri` başlığını taşıyan bu çalışmada, Türkiye'de uzun bir geçmişe dayanan devlet borçlan sorunu hem tarihsel gelişim temelleri açısından hem de çözüm yollarının ortaya konması yönünden incelenmiştir. Türkiye'de yaşanmakta olan borç sorunu, uzun bir geçmişe sahiptir. Bu sorun, kısa dönemde ortaya çıkmış rastlantısal ya da konjonktürel bir sorun değildir. On yıllarca süren, bazı yanlış politikaların ve kötü yönetim etkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Bu sonucu hazırlayan faktörler, Türkiye'de devlet yönetimine hakim olan siyasal ve ekonomik istikrarsızlık, savurganlık, siyasal ve toplumsal popülizm gibi olgular olmuştur. Sonuçta Türkiye'de devlet borçlan sürdürülebilirlik sınırına dayanmış durumdadır. Hatta kimi çevrelere göre ise bir `borç krizi` ne dönüşmüş durumdadır. Bu durum, çok acil olarak bazı radikal tedbirlerin alınmasını gerektirmektedir. Borç sorununu uzun vadede kalıcı olarak çözümleyebilmek için alınması gereken uzun vadeli tedbirlerin yanında kısa vadede de borçların çevrilebilirliğini sağlayacak çok acil ve öncelikli tedbirlerin de alınması gereklidir. Böylece Türkiye'deki borç sorunu `kısa vadeli-orta/uzun vadeli` iki ayn strateji ile ele alınmak ve yürütülecek ekonomik ve mali politikalar buna göre belirlenmelidir.

VI ABSTRACT In recent years, Turkey's public debt problem, as one of the most important, has started to affect more deeply both economic and social life of its people and became the most contemplated issue in Turkey. In this study, titled as `Public deficit in Turkey, Foundations of the Debt problem and Solution Strategies`, both the historical perspective and solution strategies of debt problem have been considered. Turkish debt experience has roots long back in his economic history. This problem does not have a short run, random or a cyclical character, yet it has been created through decades of wrong economic policies and governance. Huge deficits, due to general wasteful, populist government spending and economic instability, have increased over time. And increased debt and interest back-payments tremendously curtailed the investment and service abilities and functions of the government. In recent years, the Turkish government debt problem became nearly unsustainable. Some people, even, assert that it is not a `debt problem` anymore, yet it is a `debt crisis`. The situation forces the government to take swift and radical measures. Both short-term prompt and primary measures to be able to rotate the debt-borrow circular flow and the long-term measures to permanently solve this problem have to be taken. Thus, Turkish Government debt problem has to be handled with both short term and medium-long term perspective in two separate ways, and commensurate fiscal and monetary policies have to be implemented.