6 numaralı Kütahya Şer`iyye sicili transkripsiyonu ve edisyon kritiği

Abstract

ÖZET Osmanlı Tarihi araştırmalarında büyük önemi olan şer 'iyye sicilleri, ait oldukları dönemin aydınlatılmasında, bizlere büyük Ölçüde yardımcı olan mühim vesikalardır. Tez çalışmamızda 1216-1217-1218 yıllarına ait 6 Numaralı Kütahya Şer 'iyye Sicili'ni incelemeye gayret ettik. Çalışma konusu olarak seçtiğimiz 6 Numara'lı Şer 'iyye Sicili'nde, ferman, berât, buyruldu, hüccet, tereke, i'lam, mürasele, zabıt v.b. belgelerinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi yer almaktadır. Bu belgeler, atama, vergi toplanması, fakirlerin korunması, evlenme, boşanma, v.b. konuları içermektedir. Söz konusu sicil' de geçen tarihi vesikalar incelendiğinde, kaleme alındığı devrin; sosyal, siyasal, iktisadi, idari ve özellikle hukuki hayatı hakkında önemli bilgiler ve sonuçlar vermektedir. Halkın kendi örf, adet, gelenek ve göreneklerine bağlı kalışı ve bunun sonucu, birçok mahalle, köy ve nahiye isminin günümüze kadar korunarak gelmesine neden olmuştur. Günlük konuşmalardaki bazı eşya isimleri ve deyimler de olduğu gibi muhafaza edilmiştir. Osmanlı Devleti'nin toplumsal yapısı ve bu yapıyı meydana getiren en temel kavram olan aile müessesesine verilen önem, genelleştirilerek bir yargı olarak vurgulanabilir. Osmanlı Devleti'nin tarihin sayfalarında yerini almasıyla birlikte, birçok eyalet, liva, kaza v.b. yerleşim birimlerinde şer 'iyye sicilleri de tarihe karışmak üzere ilgiye muhtaç bakımsız bir hale getirilmişlerdir. Sınırlarımız dışında yer alan coğrafyalardaki sicillerin akıbeti ise bilinmemektedir. Kütahya gibi tarihsel anlamda bakir sahalar tespit edilmeli devletimiz üzerinde yer alan yerleşim birimlerine ait bu siciller hassasiyetle ele alınarak incelenmeli ve geçmişten alınan derslerle geleceğe köprüler kurulmalıdır. Bu çalışmanın ortaya konmasında göstermiş olduğu yakın İlgi ve alakadan ötürü değerli hocam, tez danışmanım Yrd.Doç.Dr. Aygün ATTAR hanımefendiye teşekkürü bir borç bilirim. Çalışmamızın Osmanlı Tarihi araştırmalarına az da olsa bir katkı sağlamasını ümit ediyoruz.

VI ABSTRACT The religious laws in which they have a great importance Ottoman History researches are essential documents, which clarify their period, are serious assistant to us, in our study we try to examine the six numbered register of Kütahya' s Religious law belong to 1216-1217-1218 years. İn six numbered register of the religious law as a subject we choose takes part a transcription and evaluation of estate, writ, a limonydocuments. These documents include the subjects of heritage, marriage and divorce, decision of debt, purchase and sale, delertime of executor and representative. When the historical documents, which lakes part in six numbered register of Kütahya are examined, they give us important information about social, political, administrative, economic and particularly legal life of its written period. Many names of neighbourhood, village, subdistrict come to our age by the way existry the same, on account of people's faithfulness to their own habit, custom and tradition. Some expressions and names of objects in daily speech are protected like the same. The social foundation of Ottoman state and the importance given to the family organization-is the most fundamental component which produces this foundation- canbeemphasized as an opinion by the way having it generalized. Nevertheless Ottoman state takes part own place in the pages of history, a lot of state, brigade, district et cetera, settlement units has been made disorderly needy to interest by the way the way taking part in the register of religious law. The register's condition of geographies located in outside our border is not know. İn a sence of history untouched regions like Kütahya must be fixed and these registers belonged to regions which are in respect of our slate must be sensitively examined and also bridges must be ertablisted to future from the lessons taken the past. We hope that our study will provide assistance to Ottoman History researches.