Kentleşmenin sosyal boyutları ve anomi

Abstract

ÖZET Hızlı sosyal değişme dönemlerinde kentleşme süreci ve bu süreçte yaşanılan kentleşmenin sosyal boyutları çalışmanın temelini oluşturan öğelerdir. Ekonomi faaliyetlerinin üretim ve hizmet sektörlerinde yoğunlaşması ve kentlerin sosyo-ekonomik imkanları kentleri çekici kılmaktadır. Böylece kırdan kente göç akımı oluşmaktadır. Göç, sosyal yaşamın bütününü etkileyen niteliğe sahip bir sosyal olgudur. Böylece göç ve kent yaşamında varolan sosyo-ekonomik faktörlerin ortaya çıkardığı uyumsuzluk ve çatışmanın etkisiyle sosyal alan üzerinde anomi kavramsallaştırması ile açıklanabilecek sorunlar ortaya çıkmaktadır. Bir yanda belirli bir ekonomik gücün gerektirdiği düzenli ve pratik bir yaşam öngören apartmanlar, diğer yanda ekonomik olarak düşük imkanlara sahip sadece ve mecburen barınma ihtiyacım karşılamaya yönelik bir yaşam ile birlikte kentte sosyo-ekonomik ve kültürel farklılaşmalar sebebiyle kentsel kırılma alanları oluşmaktadır. Özellikle kırdan kente göç; kente intibak, düşük-yetersiz yaşam şartlarının da etkisiyle aile ve akrabalık bağlarına dayalı yüz yüze `birincil` ilişkileri çözerek, örgütsel yapı içinde gelişen `ikincil`, daha resmi ve anonim ilişkilerin ön plana geçmesine neden olmuştur. Bireyler kent yaşamında da birincil ilişkilerini sürdürmeye çalışsalar da, anomi ve yabancılaşma yaşanmaktadır. Kendilerini kentte ifade edemeyen ve sosyo-ekonomik refah düzeyine ulaşamayan bireyler anomik kentleşme ortamını oluşturmaktadırlar. Kentleşme süreci ile bağdaştırılan anomik kentleşme süreci ise özünde sosyal yaşama ait birtakım donelerin kaçınılmaz olarak değişim ve dönüşüme uğrayarak sosyo-ekonomik faktörlerinde bu yönde itici birer güç oluşturması sonucunda ortaya çıkan bir süreçtir. Belirtilen süreçte bireyin topluma, kente ve yaşama bakışı ve bu yöndeki tutumu önemlidir. Bireyin mutlu olması üzerine kurulu ve ona değer atfeden, onu değerli kılan, içselleştirilmiş ve bilinç altında yaşayan bir kentlileşmenin oluşturulması yaşamın anlamlı hale gelmesini sağlayacaktır.

VI ABSTRACT The urbanization process in the period of rapid social changing and the social dimension of the urbanization suffered in this process. The concentration of the economic activities in the scopes of the production and service and the socio-cultural activities make the cities attractive and enjoys the individuals. Thus, by the influence of the controversy and the contradiction inherited in the coherence of the overall of the social life, the conceptualisation of anomie emerges with the troubles coming together. The anomie urbanization process which can be related with the urbanization process undergoes the changing and transformation of the data pertaining to the social life inevitably. At the same time, the socio-economic factors constitute the accomplishing component by creating the pushing powers in this direction. In given process, the consideration and the attitude of the individual about the society, urban areas and the social life carries vital importance. The establishment of an urbanization depended upon the happiness of the individual, the attributed value and respect for the people and in which internalised the inhabitant himself renders the life more meaningful and worth living. Because of the socio-economic and cultural differentiations, there does exist some fractional scopes in the urban area. On the one hand, the apartments enhancing a regular and practical life as a requirement of the certain economic welfare; the small cottages built just mere necessity of the compulsory sheltering on the other. Especially, immigration from the rural to urban, the internalisation for the urban life, insufficient life conditions lead the people to dissolve the primary relations based on the face to face the bondage of the family and lineage and the replaced the secondary developing within the organizational structure as a crystallizing peculiarity. Although the individuals try to keep their primary relations, the anomie and alienation suffers inevitably. The individuals who can not explain themselves in the urban for the reason that they could not obtain the level of welfare in socio-economic respects make up the milieu of anomie urbanization.