Kamu kesiminin kaynak tahsisinde etkinlik sağlanması açısından kamu harcamalarında israfın (savurganlığın) önlenmesi ve analizi

Abstract

ÖZET İlkel toplumlardan modern yaşama doğru insanlığın yükselişinde devlet olgusu önemli bir aşamadır. Devlet, toplumu idare ederken kendine mahsus sistematik bir anlayışla yönetir. Bu yönetim sırasında kamu sektörünün etkinliğini sağlama araçlarından biri de parasal işlevidir. Kamunun oluşturduğu para kaynaklan yine kamu menfaati uğrunda harcanır. Ekonomik büyüme, devletin nüfus artışı ile yakından ilgilidir. Özel sektörden ayrı kamusal mallara sahip olan devlet mal ve hizmetleri üretirken ve tüketirken belli etkinliklere ulaşması gerekir. Yapılan her kamusal harcama kendi boyutunca umulan etkinliği sağlaması gerekir. Boşa gitmemesi ideal hedeftir. Aksi halde devlet malı savrulmuş, israf edilmiş olur. Savurganlık tarih boyunca mevcut olmuş bir olgudur. Devletin yapılanmasından, siyasi mekanizmanın işleyişimden bürokratik yapıdan dolayı israf (savurganlık) bir başka ifade ile etkinsizlik yaşanmış olur. Devletin savrulan her birim imkanı ülkedeki makro ekonomik dengeleri o derece etkiler. Ülkenin imkanları aşındığından hedefleri yakalayarak imkansız hale gelir. Türkiye de sayılamayacak sayıda israf kaynaklarının olduğunu söylemek abartılı bir tespit olmaz. Başta ağırlama ve tören giderleri olmak üzere taşıt, konut, sosyal tesisiler ve hiç lüzumu olmayan araç gereçler önemli bir israf (savurganlık) nedenidir. İletişim, sağlık ve bürokratik yapıdaki hantallığı sağlayan bir çok gereksiz harcamaları bu anlamda sıralayabiliriz. Bu nedenle gerçekleşmesi beklenen yatırımlar realize edilemediğinden kalkınma büyüme ve sosyal refahta gerçekleşememektedir. Harcamalar etkinsizleşmekte yani devlet imkanları israf yoluyla heder edilmektedir. Bunu önlemek gerekli tedbirleri almak kamu menfaati bakımından son derece önemlidir.

VI ABSTRACT The emergence of the `State` concept is an important stage in the transition of humanity from primitive societies to a civilized living. The State governs the society with a systematical understanding of its own. One of the tools for ensuring efficiency in the public sector while conducting the managerial tasks is the monetary function. The monetary resources created by the public are supposed to be spent for the benefit of the public. Economic growth is closely related to population growth. The state, which possesses public goods apart from the private sector, must provide certain facilities while producing or utilizing goods and services. Each public expenditure that is made must resultantly provide the expected facilities. The aim, here, is to avoid making expenditures in vain. Otherwise, state properties would be wastefully and extravagantly used. Extravagance has existed since the beginning of history. Extravagance (wastefulness), or in other words, inefficiency has always been experienced due to the structuring of the state, the functioning of the political mechanism, and the bureaucratic structure.Every single state asset that is wastefully used affects the macroeconomic balances in the country in proportion with its size. Consequently, as the assets of the country wear away, it becomes less and less possible to attain the desired targets. It would not be unfair to state that numerous matrices of extravagance are found in Turkey. Expenditures made for automobiles, residences, social facilities, and useless equipments besides the housing and ceremony expenditures are important causes of wastefulness (extravagance). We may list numerous expenditures that give rise to the inefficiency in health and the bureaucratic structure within this context. Therefore, as the investments that are expected to be realized are not realized, growth and social welfare may not be promoted. Expenditures are made inefficiently, in other words, the resources of the state are spent extravagantly and in vain. Preventing the extravagant use of public resources by taking the required measures is of utmost importance in terms of public welfare. This study analyses wastefullness in the public sector in Turkey under four topics. Theory of public goods, wastefullness in the utilization of public goods and the relevant implementations in Turkey are the main subjects of the study.