Elektronik ticarette tüketicinin korunması

Abstract

Bilgi ve iletişim alanında yaşanan gelişmeler yaşamın her alanını olduğu gibi ticareti de etkilemiş, ekonomik kalkınma ve toplumsal refahın sağlanmasında elektronik ticaret çok önemli bir araç haline gelmiştir. Günümüzde uluslararası ticarette rekabet üstünlüğü sağlamada kullanılan araçlardan biri de elektronik ticarettir. Hukuksal ve teknik altyapısını hızlı oluşturan ülkelerin elektronik ticarette söz sahibi olması da kaçınılmaz gözükmektedir. Elektronik ticaret, tüketiciler güven duydukları oranda gelişecektir. Bu güveninin artması ise tüketicinin korunması ile mümkün olacaktır. 4822 Sayılı Kanununla yapılan değişiklikler, Türk Hukukunda elektronik ticarette tüketicinin korunması yolunda atılmış önemli bir adımdır. Bu bağlamda `Mesafeli Sözleşmeler` başlığındaki 9/A maddesi, `Kredi Kartları` başlığındaki 10/A maddesi, `Sözleşmedeki Haksız Şartlar` başlığındaki 6. madde ile yapılan düzenlemeler dikkat çekicidir. Gayri maddi mallar da bahsedilen değişiklikle mal tanımı içine alınmıştır. Çalışma, Türk Hukukundaki mevcut düzenlemelerle, elektronik ticarette tüketicinin korunmasının hangi aşamada olduğunu incelemektedir. Çalışmada elektronik ticaret kavramının doğuşu ve gelişimi üzerinde durulmuş,ekonomik ve sosyal yaşama etkileri, neden elektronik ticaretin tercih edildiği sorusunun yanıtı aranmıştır. Tüketicilerin elektronik ticarette karşılaştıkları sorunlar irdelenmiş ve mevzuatta e-ticarette tüketiciyi koruyan düzenlemeler incelenmiştir. Konuyla ilişkili olarak Türkiye'deki tüketici dernekleri, vakıfları ve internet üzerinden tüketicilere hizmet veren sitelerde anket çalışması yapılmıştır. Çalışma bulguları göstermektedir ki, hukuksal altyapının hazırlanmamış olması e- ticaretin gelişmesini engellemektedir. Bu sorunun üstesinden gelmek için, elektronik imza, onay kurumu ve elektronik noterlik ile ilgili düzenlemelere öncelik verilmeli, alternatif uyuşmazlık çözümü uygulamalarına olanak sağlanmalıdır.

Improvements in information and communication technologies have affected the commerce as it is the case in every field of life and e-commerce has become a significant instrument to obtain economic development and social welfare. Today, the way to obtain competitive advantage in international commerce is achieved through using e-commerce as a tool. It is inevitable that countries, which form their legal and technical infrastructures most rapidly, will be dominant in e- commerce. E-commerce will grow together with the consumer trust. Law code number 4822 is a big step in protecting the consumer rights in e-commerce. The corrections made with the clause 9/A under the topic named `Distanced Contracts`, clause 10/A under the topic named `Credit Cards` and clause 6 under the topic named `Wrong rules in contracts` are very important. Virtual properties are also considered as normal properties within these topics. This study examines the current structure and the stage of protection for consumer rights in Turkish law. This study focuses on the birth and the growth of e-commerce, its effects on economic and social life and the reasons why people choose e-commerce. The problems that the consumers deal with in e-commerce and the reconstruction of consumer rights were also analyzed. A structured-questionnaire was applied to some market researcheis, consumer associations and e-commerce websites in Turkey. Results of the study reveal that lack of legal infrastructure is a bigbarrier in front of e-commerce. To overcome this problem, regulations concerning electronic signature, trustcenter and electronic notary have to be dealt with priority and practices of alternative dispute-resolution methods have to be implied.