İşletmelerin çalışanlara karşı sosyal sorumluluklarının iş tatmini üzerine etkisi: Tekstil sektöründe bir uygulama

Abstract

ÖZET Bu çalışmanın amacı, işletmelerde çalışanların (işçi), işletmelerin sosyal sorumluklarını yerine getirmeleri bağlamında iş tatminlerini `adil ücret, sağlıklı ve güvenli çalışma koşullan, kararlara katılma, eğitim ve gelişim, basan değerlendirmesi ve yükselme, cinsel ayrancılık yapmama, sendika hakkı ve iş güvencesi` boyutlan açısından incelemek ve bu boyutlardan hangilerinin iş tatminini etkilemek açısından daha etkili olduğunu ortaya koymaktır. Çalışmanın verileri Uşak îli'nde tekstil sektöründe faaliyet gösteren büyük ölçekli 13 işletmedeki 362 çalışan üzerinde uygulanan bir anket yoluyla toplanmıştır. Çalışmanın hipotezlerini test etmek için; frekans analizi, t-test, ANOVA, korelasyon ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Çalışmanın bulgulan, işletmelerin çalışanlara karşı sosyal sorumluluklarının boyutlarının iş tatmini ile ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur, iş tatmini ile en güçlü ilişkinin, basan değerlendirmesi ve yükselme ile, sağlıklı ve güvenli koşullar boyutlarında olduğu gözlenmiştir. İşletmelerin sosyal sorumluluklarını yerine getirmelerinin iş tatminini pozitif yönde etkilediği saptanmıştır. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak, Uşak tekstil sektöründe faaliyet gösteren işletmelerde iş tatminine diğer boyutlara göre daha az etkisi olan; kararlara katılma, eğitim/gelişim, cinsel aynm yapmama boyutlan üzerinde daha çok durularak iş tatmini üzerine etkileri artınlması ve bu işletmelerde gözlenen sendikal faaliyetler konusundaki olumsuzluklann yaşanmaması için, işletmelerin sosyal sorumluluklanmn gerektirdiği şekilde, uzlaşmacı bir tavırla çözüm yoluna gidilmesi yönünde öneriler getirilmiştir.

VI ABSTRACT The aim of this study is, first, to investigate the job satisfaction of the employees in relation with the social responsibilities of the companies based on the dimensions of `fair wage, health and safety conditions, employee participation, training and development, performance evalutions and promotion and gender discrimination, second, to examine the impact of these dimensions on job satisfaction. The data of the study was collected by a questionnaire involving 362 employees who are working for 13 large scale textile companies located in UŞAK. In order to test the hypotheses of the study, frequency, t-test, ANOVA, correlation and multiple regression analyses were applied. The findings of the study show that there is a significant relationship between job satisfaction and the dimensions of social responsibilities that companies implement for their employees. The strongest relationship was found between job satisfaction and performance evaluation and promotion, and health and safety conditions. It is found that performing social responsibilities towards employees influences the level of job satisfaction in a positive way. Based on these findings, several recommendations are made in the final section of the study.