Vardiya usulü çalışmanın işçilerin iş tatminleri üzerindeki etkileri ve Kütahya`daki iki işletmede karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

ÖZET İşletmelerin verimli olabilmesi büyük ölçüde çalışanlarının verimli olarak çalışmasına bağlıdır. Çalışanların verimli bir şekilde çalışmasına etki eden önemli faktörlerden biri de iş tatminidir. İşlerinden tatmin elde eden çalışanların verimli bir şekilde çalışmaları beklenmektedir. Çalışanların iş tatmini düzeyini etkileyen faktörler arasında çalışma saatleri önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma saatleri programları arasında önemli bir yeri olan `vardiya usulü çalışma saatlerin programlandım işletmeler tarafından kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Çalışmamızda, vardiya usulü çalışma saatleri programlarının işçilerin iş tatmini üzerindeki etkilerini incelemek üzere iki işletmede anket çalışması yapılmıştır. Anketlerin `çok değişkenli varyans analizi (MANOVA)` ile analiz edilmesi sonucunda; gündüz, akşam ve gece vardiyalarında çalışan işçilerin hemen hemen bütün iş tatmini unsuru düzeyleri arasında istatistiksel olarak farklılık olmadığı ortaya çıkmıştır. Analizde kullandığımız vardiya dışındaki diğer bağımsız değişkenler olan yaş, eğitim düzeyi ve şirket değişkenlerinin iş tatmini üzerindeki etkileri de incelenmiştir.

VI ABSTRACT That the companies to operate productively depends, to a large extent, on the productive work of their employees. Job satisfaction is one of the important factors that affect the productivity of employees. Employees who are satisfied with their jobs are expected to work productively. Working time is a major factor that affects the job satisfaction level of employees. As one of the working time arrangements, `shiftwork working time arrangements` have been increasingly used as a common practice by corporations. In this study, in order to examine the effects of shiftwork on the job satisfaction of workers, a survey has been performed on two companies. The analysis of questionnaires via `multivariate analysis of variance (MANOVA)` indicates that almost all job satisfaction facet levels of the workers from day, evening and night shifts do not differ significantly. The effects of other independent variables, used in the analysis other than shift variable, on job satisfaction have been examined as well.