Yeminli mali müşavirlerin sorumluluklarının etkisel değerler açısından analizi ve Bursa örneği

Abstract

Türkiye'de Yeminli Mali Müşavirlik (YMM) 213 Sayılı V.U.K.'nun 141maddesine eklenen 3239 sayılı Kanunun 13 maddesine ilave edilen maddeylegirmiş, ancak bu madde Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmiştir. 13Haziran 1989 tarihinde yürürlüğe giren 3568 sayılı Kanunla yasal statüyekavuşmuştur. YMM'ler, kanunların kendilerine verdiği yetkiyle hareket ederek,akitten doğan sorumlulukları, akitte yer almak koşuluyla akit amaçlarıdoğrultusunda hukuki yönden değerlendirme yükümlülüğünün bilinciyle hareketeden; müşterisinin ve kamu yararını birlikte düşünmek zorunda olan ve dengeyikurabilen, kanunlarda ve yönetmeliklerde belirlenen usul, esas ve standartlaragöre hatasız, noksansız ve süresi içinde rapor düzenleme zorunda olan, müşteriylebirlikte ortaya çıkan vergi zıyaından müştereken ve müteselsilsen sorumlu olanmeslek mensuplarıdır. YMM'ler, tasdik ve denetim sorumluluğunun yanı sıraişletmelere mesleki bilgi ve tecrübesinin gereği olarak yaptığı incelemeler vedenetimler sonucunda ulaştığı bilgilere göre işletmenin geleceği ile ilgili rasyonelkararlar vermesini sağlayacak bilgileri de paylaşmak zorundadır. Diğer bir deyişleYMM'lerin en önemli işlevlerinden biri işletmelere danışmanlık ve yol göstericilikgörevini en iyi biçimde yaparak işletmelerin etkinliğini, verimliliğini ve rekabetgücünü artırabileceği karar ve uygulamaları gerçekleştirmesi sağlamaktır.YMM'lerin, mesleklerinin gereği uymakla yükümlü olduğu, uyulmadığındamüşterek ve müteselsil sorumluluklara yol açabilecek, bazı etiksel faktörler vardır.Örneğin müşterisinin sırlarını ve gizli bilgilerini kanuni bir zorunluluk olmadıkçaaçıklamamak, rakipleriyle müşterisi hakkında konuşmamak bu faktörlerdensadece en dikkat çekenidir. Yine yönetsel açıdan da bilgi ve tecrübesini müşterisiyönünde kullanmak gibi bir sorumluluk taşımaktadırlar. Bu aynı zamanda etikselbir gerekliliktir. Bu çerçevede Bursa Büyükşehir merkezinde, YMM'lerin etikselve yönetsel değerlere yaklaşımını konu edinen bir araştırtma, YMM'lerden hizmetalan işletmelerde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda, YMM'lerin örneklemolarak seçilen Bursa'da mesleklerin gereği olarak müşterek ve müteselsilsorumluluk bilinciyle etiksel ve yönetsel sorumluluklarına uygun yaklaşımsergiledikleri sonucuna ulaşılmıştır.

The profession of Certified Public Accountancy (CPA) emerged from theattachment of the 13th Article of the Law No:3239 to the 141st Article of The TaxProcedure Law (TPL) No: 213; however, this 13th Article was then terminated bythe Constitutional Court. Later, it gained official status via the professional LawNo:3568. CPAs act upon the authority that laws grant them, fulfils the contractualobligations in accordance with the contact targets. He has to think about his clientand the public interest in balance, and also has to provide faultless and completereports in required time according to the manners, requirements and standardsdetermined by the law and regulations. Otherwise, they will be responsible for thetax loss emerging because of the client but persisting because of the CPAsimproper service. Besides their confirmation and inspection duties, CPAs have toshare the information that he gained through his inspections and controls with thecompanies in order to enable them to give rational decisions about their future.That is to say that one of the primary goals of the CPAs is to do the job ofcounselling and guidance best, and thus make sure that they will give the bestdecisions and perform the right tasks to improve their efficiency and productivity.There are some ethic factors that CPAs have to obey and if they don?t, itmay cause undesired consequences. For instance, they cannot reveal their clients?secrets and privates unless there is a legal obligation; they cannot talk about theirclients among rivals, etc. Another thing is that they have the responsibility to usetheir knowledge and experience for the advantage of their clients, which is also anethic obligation as well. Within this framework, a survey was carried out amongthe companies in Bursa Metropolitan Municipality Centre as sampling, which hadhad service from CPAs, about how CPAs approach to the ethic and managementalvalues. As a result of this survey, it was concluded that the CPAs in Bursa performtheir profession in such a manner that suits their ethic and managementalresponsibilities.