Türkiye`de gönüllü kamuyu aydınlatma: İMKB`de yer alan işletmeler üzerinde bir araştırma

Abstract

Gönüllü kamuyu aydınlatma işletmelerin yasal olarak açıklamak zorundaoldukları bilgilere ilaveten, işletme hakkında karar verme durumunda olanlaraverecekleri kararların etkinliğini arttıracak ilave bilgilerin işletme tarafındansağlanmasıdır.Bu tez çalışması, gönüllü kamuyu aydınlatma kavramını İstanbul MenkulKıymetler Borsası'na kayıtlı işletmeler üzerinden ele alarak, bu işletmelerin gönüllükamuyu aydınlatma düzeylerini etkileyen faktörleri tespit etmektedir.Gönüllü Kamuyu Aydınlatma düzeyini tespit ederken, İMKB'ye kayıtlı 51işletmenin 2003 yılı faaliyet raporları incelenmesi suretiyle İşletme Büyüklüğü,Kaldıraç Gücü-Etkisi, Mali Denetçi, Sahiplik Yapısı, Karlılık ve Çokulusluluk faktörleriararsında doğrusal bir ilişki olduğunu varsayarak ilişkiyi çoklu doğrusal regresyonmodeli yardımıyla incelemiştir. Yapılan analiz sonucunda gönüllü kamuyu aydınlatmadüzeyine etki eden faktörlerin içerisinde en anlamlı değişkenin Mali Denetçi olduğusaptanmıştır. İşletmelerin faaliyet raporlarını, uluslar arası tecrübesi ve kariyeri olanbağımsız denetim firmaları tarafından denetlenmesi gönüllü olarak kamuya sunulanbilgilerin de artmasına neden olmuştur.Çalışmada, İşletme Büyüklüğü, Kaldıraç Gücü-Etkisi, Mali Denetçi, SahiplikYapısı, Karlılık, Çokulusluluk bağısız değişkenlerinin bağımlı değişken olan GönüllüKamuyu Aydınlatma seviyesini ne ölçüde etkilediği ölçülmeye çalışılmıştır. GönüllüKamuyu Aydınlatma işletmelerin yasal zorunluluklar dışında muhasebe bilgikullanıcılarına karar vermelerinde yardımcı olacak bilgilerin sağlanmasıdır. Böylecegönüllü olarak açıklanan bu bilgiler yatırımcılar, kredi verenler ve diğer işletme ile ilgilitaraflara kararlarını verirken daha derinlemesine analiz yapabilmelerini sağlayacaktır.Bu da finans piyasasının daha etkin çalışarak ülke ekonomisine olumlu katkı yapmasınısağlayacaktır.

Voluntary Disclosure is a responsibility for business enterprises and it containsproviding additional information for the people who are responsible for decision makingin a business enterprise in addition to the information they have to make publiclegitimately.This study focuses on the concept in relation to the enterprises thatregistered to IMKB (Istanbul Stock Exchange) and it detects the factors that affect thelevel of disclosure of those busuness enterprises.While assessing the level of Voluntary Public Disclosure, annual reportsof 51 enterprises were analysed and by supposing that there is a direct relationshipamong the largeness of enterprise, leverage affect, financial controller, ownershipstructure, profitability and multinationality and this relationship is analysed by means ofmultiple-linear regressin model. As a result of the analysis, it has been found thatfinancial controller is the most significant variable. Auditing of annual reports ofbusiness enterprises by auditing companies that have international career and experiencehas increased the information shared with public.In this study, it is tried to assess how the independent variables such as largenessof enterprise, leverage affect, financial controller, ownership structure, profitability andmultinationality affect the Voluntary Public Disclosure which is the dependent variable.Voluntary Public Disclosure is to provide information which is not obligatory but thathelps enterprises to choose their accountants. Thus, this information will help the firmsto decide easily while interacting with investors, creditors and other enterprises. Thiswill make financial market efficient and it will provide positive effect.