Şeyhi Divanı`ndan seçilen elli gazelin şerhi

Abstract

Yaptığımız bu çalışma, 15. Yüzyıl şairlerinden Germiyanlı Şeyhî dîvânından seçilen elli adet gazelin şerhinden oluşmaktadır. Çalışmamız, Dîvân şiirinin kurucularından olan Şeyhî'nin dîvânınındaki gazellerin öneminin gösterilerek edebiyatımıza kazandırılması, anlaşılabilmesi ve hak ettiği değere kavuşması bakımından önem arz etmektedir.Dîvân şiirinin kurucu şairlerinden Şeyhî'nin dîvânı 2003 yılında Halit BİLTEKİN tarafından doktora tezi olarak transkribe edilmiştir.Çalışmamızın ilk bölümünde Şeyhî'nin yaşadığı 15. yüzyılın tarihî ve edebî yönden genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır. Ardından Germiyan kelimesi ve Germiyanoğulları hakkında bilgi verilerek Kütahya'nın konumu vurgulanmıştır. Daha sonra ise Şeyhî'nin hayatı, eserleri ve edebî şahsiyeti üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde de metin şerhine dair kısaca bilgiler verildikten sonra şerhe geçilmiştir.İkinci bölüm Şeyhî'nin elli adet gazelinin şerhinden oluşmaktadır. Bu gazelleri, Şeyhî'yi ve devrini yansıtacak şekilde seçmeye çalıştık. Genellikle yedişer beyitten oluşan gazellerin içinde beş beyitten oluşan gazeller olduğu gibi altı, sekiz ve dokuz beyitten oluşan gazeller de vardır.Gazel incelemesinde öncelikle bütün olarak gazelin tamamını verdik. Ardından beyit beyit incelemeye geçtik. Beyti önce nesre çevirip kelimelerin anlamlarını altına koyduk. Daha sonra da beytin açıklamasına geçilmiştir. Açıklamalarda, kelimelerin Dîvân şiirindeki kullanım alanları ve mânâları değişik kaynaklardan aktarılmıştır. Bundan sonra, bu anlamların ışığında şairin vurguladığı ve anlatmak istediği açıklanmaya çalışılmıştır. Kelimelerin ikinci anlamlarıyla oluşturulan anlam derinliklerine değinilmeye çalışılmıştır. Mümkün mertebe edebî sanatlar izâh edilmiştir.Çalışmamızda faydalandığımız eserler kaynakça kısmında belirtilerek dizin bölümü ve gazellerin eski metinlerinden örneklerle teze son verilmiştir.?Şeyhî Dîvânı'ndan Seçilen Elli Gazelin Şerhi? isimli çalışmam esnasında bana vermiş olduğu bilgi, destek ve yönlendirmelerinden dolayı tez danışmanım, Dumlupınar Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Öğretim Üyesi olan saygıdeğer hocam Yrd. Doç. Dr. Kadir GÜLER'e teşekkürü bir borç bilirim. Ayrıca, yüksek lisans çalışmalarım sırasında bana verdiği destekten ve zamanını benimle paylaşmasından ötürü sevgili eşim Müjgen Yakut ÇALIŞKAN'a ve sabırlarından dolayı kızlarım Ayşe Beyza, Fatma Zehra ve Dilârâ'ya minnet ve şükranlarımı sunarım.Anahtar Kelimeler: 15. yüzyıl, Germiyan, Germiyanoğulları, Kütahya, Şeyhî, Şeyhî Divanı, Elli Gazel, Şerh.

The study we have made consists of the annotation of the fifty ghazals of The Divan, the collected poems, of Sheik of Germiyan. Our Work, Divan poetry is one of the founder of the Sheik?s Divani?s win in our literature by showing the importance of the lyric, for understanding and deserve to become important in terms.It is one of the founders of Divan poetry poet Sheikh`s Divan PhD thesis in 2003 by Halit Biltekin as transkrip was. 15th in the first part of our study century historical and literary aspects of an overall evaluation was made from. Then give information about Germiyan by word and Kutahya Germiyan sons position is highlighted. Then the Sheikh`s life, art and literary figures were unheard of. After giving a brief information about the text explanation move to the second part was.The second part consists of explanation Sheik?s fifty pieces of lyric. Of this lyric, Sheik and then tried to choose to reflect the transfer. Usually consisting of seven couplet couplet consists of five in the lyric, as the lyric of six, eight and nine couplet of the lyric is.Lyric as a whole to review first gave the entire lyric. Then we analyze the couplet couplet. Rounded to the first couplet of words meaning under prose put. Then the description of the couplet has been passed. In explanation, word usage and explanations in the Divan poetry was transferred from various sources. Then, in the light of this sense of the poet wants to highlight and explain is to explain. Created with the second meaning of the words were addressed to a depth of meaning. Literary arts has been set forth as possible.Bibliography of works specified in the benefit study is part of the old text with index and lyric has been given to the thesis.Keywords: 15. century, Germiyan, Germiyan sons, Kutahya, Sheik, Sheikh`s Divan.