Türk İş Hukukunda işçi sendikası üyeliği ve güvencesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada işçi sendikası üyeliği ve güvencesi incelenmektedir. Sendika, işçilerin ve işverenlerin çalışma ilişkilerinde, ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak amacıyla meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip kuruluşlardır. Sendika ile üye arasında karşılıklı olarak hak ve yükümlülükler doğuran ilişkiye üyelik adı verilir. Sendika üyeliği ya kurulmuş bir sendikaya girme yoluyla, ya sendika kurma işlemine katılma yoluyla, ya da sendikaların birbirine katılması veya birleşerek yeni bir sendika oluşturmaları yoluyla kazanılır. Sendika üyeliği, sendika ile üye arasında karşılıklı olarak haklar ve borçlar doğuran hukuki bir ilişki olduğundan dolayı, üyeye birtakım haklar kazandırır ve bir takım borçlar yükler. İşçi sendikası üyeliği çeşitli şekillerde sona erebilir. Üyelik, bazı koşulların ortaya çıkması halinde kendiliğinden sona erebileceği gibi, üye veya sendika tarafından gerçekleştirilebilecek tek yanlı bir hukuki işlemle -çekilme ve çıkarma- sona ermesi de mümkündür. Çoğulcu demokrasilerde özgür ve güçlü sendikacılığın bir gereği de sendika üyelerine, sendika yöneticilerine ve sendika temsilcilerine güvence sağlamaktır. Gerçekten, teorik olarak sendika özgürlüğü ne kadar ayrıntılı hükümlerle düzenlenmiş olursa olsun; söz konusu özgürlüğü üyeler, yöneticiler ve temsilciler açısından somut hükümlerle güvence altına almadıkça, özgür bir sendikacılıktan söz etmek mümkün değildir. Bunun sonucu olarak, konu sadece alelade sendika üyeliği açısından değil, sendika yöneticiliği ve sendika temsilciliği açısından da incelenmiştir. Konu incelenirken, Yargıtay kararları ve doktrindeki görüşler de dikkate alınmak suretiyle, mevcut soranlar ve çözüm önerileri tesbit edilmeye çalışılmıştır.

VII ABSTRACT This work deals with the union membership and the guaranty of having union. Unions established in order to protect common economic and social rights of both employee and employers in the work life relationships are associations with public bodies. The relationship that leads to mutual responsibility between members and the union is called membership. Membership is obtained by entering into a union, or having role in the establishment of a union or acquisition of one union of another or merging of unions for establishment of a new one. Because union membership is a relationship that provides mutual rights and responsibilities between the members and union this makes the members some rights and responsibilities. Union membership may end in different ways. While the membership lasts itself with the emergence of some situations, it is possible to end with legal operations- withdraw and leave-done by members or union as well. In most democracies one requirement of free and powerful unionism is to provide the confidence for the union managers and representatives. In fact, how far the freedom of unionism is regulated in detailed statements, it is not possible to talk about a free union unless the so-called the freedom of unionism guaranteed with concrete statements for members, managers and representatives. As a result of this, the subject is dealt with through not only normal union membership, but also union management and union representation. During the investigation of the subject it is tried to specify current problems and their solutions by taking into account of the Court of Appeals and opinions in the doctrine.