Endüstri işletmelerinde hammadde/ mamül miktar dengesi ve Sivas`ta bir uygulama

Abstract

VII ÖZET Endüstri işletmelerinde mamulün meydana getirilebilmesi için gerekli olan temel girdilerden biri de hammadde ve malzemedir. Üretilen mamulün bünyesine doğrudan ana madde olarak giren unsurlara direkt hammadde ve malzeme, mamul bünyesine doğrudan girmemekle beraber mamulün tamamlanmasına katkı veren maddelere de endirekt hammadde ve malzeme denilmektedir. Bu tür işletmelerde hammadde ve malzeme alımının sağlıklı yürütülebilmesi için finansman sorununu da kapsayacak şekilde bir satınalma politikası izlenmesi önem kazanmaktadır. Hammaddenin alınmasından üretime verilmesine ve üretim aşamalarının tamamlanmasına kadar geçen zaman kesiti içinde oluşacak üretim kayıplarına; fire, artık, bozuk ve kusurlu mamul denilmektedir. Kayıplardan fire ve artıklar üretime başlamadan veya üretim aşamaları esnasında ortaya çıkmaktadır. Bozuk ve kusurlu mamuller ise üretim işlemi tamamlandıktan sonra kalite kontrol aşamasında saptanmaktadır. Üretime verilen hammadde ile üretimden çıkan mamuller arasında bir miktar dengesi sözkonusu olup bu denge üretim kayıpları ile bozulmaktadır. Kayıplar, işletmenin verimliliğini düşürmekte ve maliyetleri de olumsuz yönde etkilemektedir. Bu çalışmada yukarıda açıklanan teorik bilgiler doğrultusunda Eksantrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (ESTAŞ) nin 1995 üretim yılı faaliyetleri araştırılmış ve bazı önerilerde bulunulmuştur.

VIII SUMMARY In industrial enterprises one of the basic inputs for the production of a product is raw material and supplementary elements. Those components which enter directly the structure as main materials are called direct raw materials and those which don't enter directly the structure but contribute to the completion of the product are called indirect raw materials and supplementary elements. In these type of enterprises, to execute the purchase of raw materials and supplementary elements in a healthy way, it is of consequence to follow a buying policy which also includes fmance problems. The production losses which come into existance during the t time section between the purchase of raw materials to the end of production stages are called wastes, scraps, spoils and defective products. Of these losses, the wastes and scrap come into existance either before the beginning of production, or during the production stage. The spoils and defective products are determined in the quality control stage after the production procedure. There is a question of quantity balance between the in going raw materials to the production and out coming products from the production and this balance is disturbed by the production losses. The losses drop the productivity of the enterprise and affect the cost negatively. In this study, the activities of Eksantrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (ESTAŞ) in the production year of 1995 have been investigated and some suggestion given.