Türkiye Demiryolu Makinaları Sanayii A.Ş.`nin (TÜDEMSAŞ) iktisadi analizi

Abstract

ÖZET Demiryolları ülkelerin ekonomisinde yerini ve önemim korumaktadır. Batı ülkelerinde kalkınmanın motoru olarak kabul edilen demiryolları, Türkiye'de de Osmanlı döneminden itibaren önemini korumuş ve bu alanda sürdürülen yatırımlar hız kazanmıştır. Demiryolu yatırımlarına siyasi, iktisadi ve coğrafi şartlar nedeniyle ülkeler tarafından büyük önem verilmektedir. Buna karşılık ülkemizde demiryolu yatırımlarının 1950 yılından itibaren azalması ve karayollarına verilen öncelik, demiryollarının ihmal edilmesine sebep olmuştur. Bu nedenle demiryollarının geliştirilmesi için faaliyet sürdüren TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ ve TÜLOMSAŞ'ın da izlenen politikalardan olumsuz olarak etkilendiği görülmektedir. Türkiye'de karayolları yatırımlarının demiryollarına tercih edilmesi, halen sürdürülen politikaların önümüzdeki yıllarda da karayolları yatırımlarına ağırlık verileceğinin işaretlerini vermektedir. Sivas'ta 1939'dan itibaren faaliyetini sürdürmekte bulunan TÜDEMSAŞ'ın (Sivas Cer Atelyesi) izlenen politikaların etkisi ile birlikte küçülmeye devam ettiği görülmektedir. Kuruluşunda Ortadoğu'nun en büyük işletmesi olarak üretim faaliyetine başlayan TÜDEMSAŞ'ın Sivas ekonomisindeki etkisinin de azalması il ekonomisini olumsuz olarak etkilemektedir. Özellikle istihdam alanında kuruluşun etkisinin azalması, Sivas'ın mevcut iş hacminin yetersizliği il'den büyük oranda göçlerin yaşanmasında önemli bir etkiye sahiptir. TÜDEMSAŞ yeniden yapılandırma ve üretim alanlarım genişletme yolu ile Türkiye Ekonomisinde ve Sivas'ta önemli bir potansiyele sahiptir. Bu nedenle kuruluşun üretim faaliyetlerinin yeniden gözden geçirilmesi ve dışpazara açılarak yeni pazar alanlarının oluşturulması Türkiye'nin ekonomik sorunlarının azaltılmasında da etkili olacaktır.

SUMMARY Railways have been maintaing their significance and place in countries' economies. Railways, which have been regarted as the motor of development in Western countries, have preserved their importance, and the investment on this area in Turkey has gained accelaration since the time of Ottoman. Railway investment is given a great importance by countries due to political economic and geopraphical the condity. However, the declines in the railway investment since 1950 and the priority for motorways have let the undermining of railways. For this reason, It has been seen that TÜDEMSAŞ, TÜVASAŞ and TÜLOMSAŞ, which have been operating for the development of railways, were affected negatively. In Turkey the preference of motorways to railways indicates that in the coming years the ongoing policies will be heavily motorways weighted. It has been seen that TÜDEMSAŞ (Sivas Wagon Workshops ) which has been operating since 1939, has been becoming smaller and smaller due to followed policies. TÜDEMSAŞ, which was the largest firm to start its operation at the time of establishment within the Middle East, has been negatively affecting the city economy due to its declining economic efficiency. Especially, the declining employment effect of the firm, and the inadequacies of the Sivas employment facilities have a great part in leading to significant migration from the city. TÜDEMSAŞ has a great potential both in the city and country's economies with the condition of the restructure of the firm and the intensification of production fields. For this reason, it can be said that a review of the firm's production activities and the possibility of foreign market availibities will have an important effect in reducing the problems of Turkish economy.