Malati ve tenbih`in kelam ilmi açısından değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Yapılan bu tez çalışmasında, Malatî'nin hayatı, eseri Tenbih'in kelam ilmi açısından değerlendirilmesi ele alınmıştır. Kelam ilmi ve tarih açısından önemli bir yeri olan Malatî'nin yeterince bilinmeyen hayatı araştırılmıştır. Malatî'nin, temel kaynaklardan ismi, künyesi, nisbetleri, ilmi şahsiyeti, Kıraat ve Hadis ilminde kendisinden rivayet edenler ve kendisinin rivayet ettiği bazı şahıslar, Hadis ilmindeki yeri, Kıraat ve şiirdeki yeri, Fıkıh ve Akaid ilmindeki mezhebi ve eserleri ortaya konulmuştur. Bunlar eserin birinci bölümünü oluşturmaktadır. II. Bölümde Malatî'nin günümüze ulaşan tek eseri oran Tenbih incelenmiştir. Eserin el yazması, el yazması üzerinde yapılan çalışmalar, Tenbih'in bölümleri, muhtevası ve önemi... hakkındaki bilgifer yer almaktadır. III. Bölümde Tenbih`de geçen fırkalar ele alınmıştır. Burada, önce Malatî'nin Ehl-i sünneti nasıl işlediği gösterilmiş, daha sonra eserinde geçen bid'at ehli fırkaların iddiaları ve görüşleri, bir sonraki bölümde cevaplanmak üzere müstakil olarak işlenmiştir. IV. ve son bölümde ise, III. bölümde geçen bid'at ve dalalet ehli fırkaların iddialarına, Malatî'nin verdiği cevaplar, cevaplarındaki üslübü, metodu ve bunların değerlendirilmesi bulunmaktadır. Böylece Malatî'nin eserinde yer alan orijinal bilgilerle Kelam ilmine katkısı, kelam ilminde kaynak olarak önemi, bid'at ehli fırkalarla mücadelesi açığa çıkarılmış olmaktadır.

SUMMARY This study is about `Malatî's ` autobiography, his best - known work `Tenbih` and its evaluation in connection with Islamic Theology. The autobiography of Malatî, who has gat an importand fame in Islamic Theology and its history, has been studied in this thesis. Malatî's name, his brief curriculum vitae, nisba (his names refering where he came from), his scientific personality, his Kraath (specialist in the Kur'anic readings), and has knowledge of Hadith are presented in this study. However, the people who refated Hadith from him and whom he related Hadith from, his place in the study of Hadith, his Kraath, his fame in poetry, in Fıkıh and Akaid and his works are also presented in the first part of this study. Malatî's only work wihich has survived up to now, Tenbih, is examined. Infarmation about Tenbih's parts, its content handwriting and studies about its handwriting and its importence are presented in the second part. The parties (religious groups) which were examined in Tenbih are presented in the 3rd past. Therefore the way Malatî's handling Ehl-i Sünneth is also studied. And then, the views and claim explain in his work about ehl-i bid'hat parties, which explained in his work are also pre-studied in this part through they will be presented in the latter chapter. In the 4th and last, Malatî's answers to bid'hat and dalalet ehli, his style, his method and their parties of evaluations is handled. So with the original information in Malatî's work and his contribution to Islamic Theology and the importance of his work as a referance and struggle with sects of ehl-i bid'hat have been studied. IX