Kamu ekonomisinde ilçe teşkilatlarının genel bir değerlendirmesi

Abstract

vra ÖZET Kamu ekonomisi toplumsal ihtiyaçtan karşılamak üzere devlet teşkilatı içerisinde merkezde ve taşradaki bütün kamu kurum ve kuruluşlarını kapsamaktadır. Genel olarak merkezden yönetim ağırlıklı `T.C. Devlet Anlayışı` doğrultusunda, bu yapının taşradaki uzantısı olan il ve ilçe teşkilatı Cumhuriyet'in başlangıcından, hatta belki daha evvelinden beri gerek ekonomik, gerekse siyasi bakımdan hep önemli bir odak noktası olmuştur. Kendilerine atfedilen bu önem doğrultusunda, ülkede her belde ilçe, belki her üçe de il olmak için Cumhuriyetten beri uğraş vermiş ve halen de bu mücadele devam etmektedir. Üçe teşkilatı ilk zamanlar hayli önemli işlevler üstlenmiş ve bunları ülkenin en ücra yerlerine kadar kamu hizmeti olarak götürmüş. Zaten sosyal ve toplumsal alt yapıdaki bu olumlu gelişmeler, komşu belde ve kasabaların da `bir gün ilçe olma` istek ve arzusunun en önemli sebebi olmuştur. Siyasi iradenin kararıyla, yani kanunla kurulan ilçe teşkilatı, özellikle seçim zamanlarında uygulanan `seçim ekonomisi` politikalarının iyi ve popülist bir insiyatif alam olarak görülmüş ve pazarlanmıştır. Bu yapılırken kamu ekonomisindeki fayda-maliyet analizleri yapılmadığı gibi, bürokrasideki verimlilik, etkenlik ve kamudaki insangücü ve diğer kamu kaynaklarının en iyi şekilde kullanımı gibi hususlar gözardı edilmiştir. Bu gelişme de zaman içinde ilçe sayısındaki artışla ters orantılı olarak, ilçe teşkilatlarının eski işlevlerinde azalma, kamu hizmetlerinin gereği gibi ifa edilememesi sonucunu doğurmuştur. Öte yandan kamu ekonomisinin bir birimi olarak, bütçenin cari harcamalarına ilave mali külfetler olarak, yatırımlara ayrılacak kamu kaynaklarının bu yolla israfına neden olmaktadır. Bu çalışmada kamu ekonomisinin bir hizmet üretme birimi olarak `ilçe teşkilatı` idari yapı içerisindeki işlevleri ile ele alınmıştır. Üçe örgütünün ifa ettiği kamu hizmetlerinin topyekün yıllar itibariyle maliyeti olan harcamaları çıkarılarak, `Kemah` örneğinden hareketle bir ilçenin kamuya maliyeti ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bunun yanında ilçenin ekonomik kaynaklan incelenerek, yıllar itibariyle ilçede toplanan kamu gelirleri tespit edilmiş ve bunların aynı yıllar için kamu giderlerim karşılama oram hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar da, ilçe teşkilatının hayli pahalı ve maliyetli olduğunu göstermiştir. Bu bulgular doğrultusunda kamu yönetimindeki yıllardan beri süregelen `idari reform` çalışmalarına bir de kamu ekonomisi yönünden değinilerek, mevcut yapıdaki aksaklık ve eksiklikler değerlendirilmiş ve bazı öneriler getirilmiştir.

IX SUMMARY Public economy consist of all establishments and institutions both with in the center and local government bodies for the aim of meeting social needs. Cities and town in local areas as extended bodies of the center have been an important focused point since the beginning of republic or even earlier than that within the line of centerly weighted understanding of the republic of Turkey. Within the line of this importance referred to them every local place and every town have been struggling for becoming a town and a city respectively since the republic in the earlier time, towns have under taken significant functions and they have performed these function as a public service even to last point of the century. Thus, these positive development in social infrastructure have been the cause of desires by neighbors to the a town on a day in the future. Town which are established by political decisions, i.e.: by legislation have been seen as a populist playing ground of economic policies of have been marketed. While this was being done utility-cast analysis have not been carried out in addition efficient in bureauracy and human force in the public and efficient uses of public resources have been ignored with a disproportional rate the increase of town numbers. This development had caused the results of inability in performing public services as required over time. On the other hand as a unit of public economy It has been the cause of wasting resources which may be directed to investment as a additional loads to current expenditure of the budget. In this work, town structure as a service producing unit of public economy have been considered with in the administrative structure. By outlining the cost of public services given by a town and also with the example of `Kemah` a cots of a town public has been tried to be determined. In addition, public revenue gathered over time within the city has been specified and also the ratio of revenue / cost it has been calculated by investigating economic resources of the town. The results shows that the has been quiet costly to run. Under the highlights of these findings, disorders and in adequate have been evaluated and some recommendations have been forwarded as a contribution to the long planned administrative reform in public administration.