Arapça`da zaman kalıpları, kullanım alanları ve Türkçe`deki zamanlarla karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Zaman, eylemle iç içe olan bir olgudur. Çünkü eylemler bir zaman içinde gerçekleşmesi gerekir. Bütün dillerde temel olan üç zaman vardır. Bunlar: Geçmiş zaman, şimdiki zaman ve gelecek zamandır. Eylemin gerçekleştiği zaman, Arapçada fiil ile ifade edilir. Çünkü fiiller, eylemin gerçekleştiği zamanı ifade etmek için vardır. Arapçada fiil, mazi, rnuzari ve muzari fiilin bir versiyonu olarak kabul edilen emir fiili olarak üçe ayrılır. Bu üç kalıp Arapçada zaman sisteminin temelini oluşturur. Mazi fiil geçmiş zamanı, muzari fiil şimdiki ve gelecek zamanı, emir fiili ise gelecek zamanı ifade eder. Fiillerin ifade ettikleri bu zamanlar, fiillerin hiç bir karine olmaksızın kendi içinde sağladıkları sarfı zamandır. Zaman, fiil dışında bazı kalıplarla da ifade edilebilir. Bunlar: İsm-i fail, ism-i meful, isim fiili ve mastardır. Bu kalıpların zaman ifadesi cümle içinde kullanıldığında ortaya çıkar. Bu ise nahvi zamandır. Nahvî zaman cümleyi bir bütün olarak ele almakla anlaşılır. Çünkü burada zamanı belirleyen faktör, zaman kalıbından çok cümlenin akışı ve cümle içindeki karinelerdir. Bu açıdan yani nahvî zaman açısından bakınca mazi fiil şimdiki ve gelecek zamana delalet edebilir. Yine, muzari fiil geçmiş zamanı da ifade edebilir. Fiillerin ve fiil dışındaki kalıpların -M bunlar fiil gibi hüküm görürler- ifade ettikleri zamanlar, cümle içindeki ister lafzî olsun, ister hâlî olsun karinelerin bilinmesiyle anlaşılır. İki bölümden oluşan Arapçada Zaman Kalıplan, Kullanım Alanları ve Türkçedeki Zamanlarla Karşılaştırılması adlı çalışmamızın birinci bölümünde bu sarfı ve nahvî zaman ifadelerinin ortaya çıktığı yerler, kullanım alanları ile birlikte incelenmiştir. İkinci bölümde Türkçe Zaman Kalıplanma Arapça denk karşılıkları verilerek bir karşılaştırmaya gidilmiştir. Böylece, Arapça ve Türkçe açısından zaman ifadelerinin öğrenim ve öğretiminin kolaylaştırılması amaçlanmıştır.

ABSTRACT Time is a phenomenon connected with the act. It's because of actions has to be occur in the time being. There are three foundational times in all languages. These are past, present and future times. Time of occurrence for certain action is indicated in Arabic by verb. It's because verbs are there to express the time of action. Verb in Arabic is studied in the perfect, the imperfect and the imperative, a version derived from the imperfect. These are tenses form the foundation of time system in Arabic. The perfect indicates the past, the imperfect indicates the present and the future, and the imperative indicates the future time. These times expressed by verbs are morphological times which the verbs function without having context inside of themselves. Time could also be indicated by certain forms other than the verbs. These are the active participle, the passive participle, the verbal noun and the infinitive. The time indication of these forms comes out while they've been used in the sentence and it is called as syntactical time. Syntactical time could be understood by looking at the sentence as a whole alone. Because the factor that specifies time here rather than formation of time; it is fluency of the sentence and context of it. If it's been looked at it in syntactical time, it could be seen that the perfect leads the present and the future time. Also the imperfect could indicate the past time either. The verbs and the forms other than the verbs with then- times -which act as a verb- are understood by knowing either literal or positional contexes. In the first part of our study named as the Forms of the Time in Arabic, Their Places in Use and Comparison with the Times in Turkish, the places of the morphological and syntactical times has been taken up with the places in use. In the second part, it has been made comparison with the Forms of Time in Turkish, giving the equal sentences in Arabic. From this it is aimed to make the time expressions in view of Arabic and Turkish Languages easy in learning and teaching.