Türkiye`nin iktisadi kalkınmasında küçük ve orta ölçekli işletmelerin yeri

Abstract

ÖZET Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler(KOBÎ'ler) son yıllarda bilim ve politikacıların ilgi odağı haline gelmiştir. KOBİ'lerin rekabet gücünün olduğu endüstri tipleri yedi grupta incelenebilir. Bu endüstri tiplerinden ikisi yöresel faktörlerden etkilenirken, diğer üçünü ölçek ekonomilerinin çok önemli olmadığı üretim prosesleri belirler. Kalan iki endüstri tipi ise küçük ve farklılıştırılmış piyasalar tarafından karakterize edilir. Modern anlamda KOBİ'lein en önemli özelliği büyük işletmeleri tamamalayılığıdır. Birkaç çeşit tamamlayıcılıktan sözedilebilir. Bunlar; dolaylı tamamlayıcılık, doğrudan tamamlayıcılık ve altsösleşmelerdir. Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin iktisadi kalkınmada başlıca sorunları düalizm, teknolojik gelişmedeki eksiklikler, girişimcilik gücü noksanlığı, işsizlik ve sermaye birikimi sorunlarıdır. Bu sorunların aşılması ve iktisadi kalkınmanın dengeli bir biçimde sağlanması için KOBİ'ler bir araç olarak kullanılabilir. Çünkü, pazar ekomomilerine kolaylıkla uyum sağlayabilen, esnek yapılan itibariyle ekonomik dalgalanmaları daha fazla göğüsleyebilen, küçük öz sermaye ile kurulabilen, daha az yatırımla daha fazla istihdam sağlayabilen, teknolojik yeniliklere daha yatkın ve adapte olabilen, yan sanayi olarak büyük sanayi işletmelerinin tamamlayıcılak rolünü üstlenibilen KOBİ'ler Türkiye'nin iktisadi kalkınmasında ihmal edilemeyecek temel taşlandır.

SUMMARY In recent years the small and medium-sized enterprises sector has become a focal point of scientific and policy interest. The industries in which small plants predominate may be grouped into seven types. Two of these are strongly influenced by factors which make for dispersed location and hence for smaller plant size than if the industry were geographically concentrated. Three others involve production processes in which scale economies are not pronounced or in which there is a positive advantage in small-scale operation. The remaining two are characterized by small or diferentiated markets. A central feature of modern small industry development is complementarity with large industry. There are several types of complementarity. These are indirect complementarity, direct complementarity and subcontracting. Main problems of developing countries like Turkey in ecomomical development are dualism, shortcoming in technological development, lack of entrepreneurship power, unemployment and capital formation problem. In order to solve these problems of Turkey and make stable economic development, small and medium-sized enterprises(SME3s) can be used effectively because of their characteristics. These characteristics can be stated as the following: SME's can easily come into harmony with the market economy, stand up to the ecomomical fluctuations due to flexible configeration. SMEValsp. can be formed with a small equity capital, and provide higher employment with lesser investment. They are more adapte and inclined to the technological innovations. They can take over the role of supporter of the larger industries as a sub-industry.