İşçi-işveren işbirliği ve Türkiye`deki mevcut durum

Abstract

VII ÖZET Bu çalışmanın temel amacı işçi-işveren işbirliğinin hem tarihsel arka planını hem de günümüzdeki durumunu tespit etmektir. Özellikle Avrupa'da işçilerin çalıştıkları yerlerin yönetimine katılmaları olağan hale gelmiştir. Bu çalışmada katılmalı yönetimin gelişmesi dikkate alınarak Türkiye'de işbirliği kavramı tahlil edildi. Çalışmanın ilk bölümünde işçi-işveren işbirliğinin gelişmesi ve aşamaları tarihsel bir perspektiften bakılarak incelenmiştir. Aynı zamanda işbirliğini doğuran faktörler, işbirliği konulan ve amaçları ayrıntılı şekilde çalışıldı. İşbirliğinin genel olarak bütün yönetsel alanlarda uygulanması amaçlanmasına rağmen, işbirliği bazı alanlarda kısmen gelişmiştir. İkinci bölüm işbirliği modellerine ve katılım şekillerine ayrılmıştır. Bu bağlamda işbirliğinin başarılması için gerekli önkoşullar, işbirliği modelleri ve uygulama şekilleri incelenmiştir. Bu uygulama şekilleri şu düzeylerde analiz edildi: Fabrika, teşebbüs, ulusal ve uluslararası düzeyde. İşçilerin işbirliği sürecine katılma şekilleri olarak doğrudan ve dolaylı katılma değerlendirilmiş ve işbirliğine yönelik olumlu ve olumsuz eleştiriler incelenmiştir. Son bölümde Türkiye'de işçi-işveren işbirliğinin gelişimi incelenmiştir. Türkiye'de gönüllü işçi-işveren işbirliği hiçbir zaman dikkate değer bir konuma gelmediği için, işbirliği yasalarla ve toplu iş sözleşmeleriyle yürürlüğe konmuştur. Bu çerçevede işbirliğinin zorlukları incelenmiş ve bazı çözüm önerilerinde bulunulmuştur.

VIII SUMMARY The aim of this study is to determine both the historical background and current state of worker-employer co-operation. In Europe, especially, it has become ordinary for the workers to participate in the administration of the place of employment. In this study, the concept of co-operation in Turkey has been analyzed taking the development of the participatory administration into account. In the first chapter of the study, stages and development of the worker- employer co-operation have been examined from the point of a historical perspective. Meanwhile, the factors the co-operation stemmed from, and the subjects and aims of the co-operation have been studied in detail. Although the application of the co operation has been persuaded in the all administrative realms in general, it has developed in some fields particularly. The second chapter has been devoted to the co-operation models and its participation forms. In this regard, the prerequisites necessary for the achievement of the co-operation and the models and application forms of co-operation have been examined. Those application forms have been analyzed in some levels: facility, enterprise, national and international. As the forms of participation of workers to the co-operation process, direct and indirect participations have been evaluated and adverse and constructive criticism of the co-operation have been examined. In the last chapter, the development of the worker-employer co-operation in Turkey has been studied. Since the voluntary worker-employer co-operation has never took a considerable position in Turkey the co-operation has been implemented by operation of law and collective bargaining agreements. In this respect, the difficulties of the co-operation have been examined and some solutions have been proposed.