Katı ve sıvı yağların lipid peroksidasyonu ve antioksidan sistemler üzerine olan etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu çalışma toplumumuz tarafından çok fazla tüketilen, tereyağı, margarin, zeytinyağı, ayçiçek yağı ve mısırözü yağının civcivlerin kan ve karaciğer dokuları üzerindeki serbest radikal oluşumu ve buna organizmanın antioksidan savunma sisteminin verdiği cevabı araştırmak amacıyla gerçekleştirildi. Bu amaçla başlangıçta her bir yağ ve kontrol grupları için 30'ar adet olmak üzere toplam 6 gruptan oluşan yumurtadan yeni çıkmış 180 adet Avian farms türü civciv kullanılmıştır. Broylerlerin rasyonlarına ikinci haftadan itibaren 6 hafta boyunca belirli oranlarda yağlar ilave edildi. 7. haftanın sonunda ise 16 saat boyunca aç bırakılan civcivler kesilerek, kan ve karaciğer doku örnekleri alındı. Kan örneklerinden antioksidan savunma sistemlerine ait GSH-Px, SOD, E vitamini ile AOA'leri tayin edilirken karaciğer doku örneklerinde de lipid peroksidasyonunun en önemli göstergesi olan MDA analizi gerçekleştirildi. Çalıştığımız beş yağ grubu kontrol grubuyla karşılaştırıldığında MDA düzeylerinin istatistiki olarak en fazla mısırözü yağında yükseldiği bunu sırasıyla ayçiçek yağı, margarin, zeytinyağı ve tereyağının takip ettiği belirlendi. Diğer taraftan SOD, GSH-Px, E vitamini ve AOA değerlerinde ise yağların bu parametreler üzerine etkilerinin istatistiki olarak önemli olmadığı tesbit edilmiştir. MDA analizi sonucuna göre serbest radikal oluşturma bakımından en düşük değerler tereyağı grubunda bulunurken, en yüksek değerlere mısırözü ve ayçiçek yağlarının sahip olduğu, bunun da halk arasında bu yağların sağlıklı olduğu yönündeki yaygın inancı doğrulamadığı, ancak zeytinyağının en sağlıklı bitkisel yağ olduğu ve margarinin bu hususta ortada yer aldığı sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Doymuş yağ, doymamış yağ, karaciğer MDA düzeyi, SOD, GSH-Px, E vitamini, AOA

This study was carried out to investigate the effects of excessively consumed butter, margarine, olive oil, sunflower oil and corn oil on the formation of free radicals in young chickens' liver and blood tissues and to investigate the response of the organisms' antioxidant defence system. With this aim, in the experiment 1 80 newly hatched Avian farms chicks were used; there were 30 chicks in each lipid and control groups. After first week of the experiment certain amount of different oils and fat were added to the broiler ration for six weeks. At the end of the seventh week of the experiment, liver and blood samples were obtained from 1 6- hour-unfed young chickens. From blood samples, activities and levels of blood GSH-Px, blood SOD, serum vitamin E and serum AOA were determined and in liver samples analysis of MDA was also made. MDA is a crucial indicator of lipid peroxidation. When five lipid groups were compared to control group, liver MDA levels were most significantly increased in birds fed diet having corn oil followed by sunflower oil, margarine, olive oil and butter. On the other hand, different lipids and fat did not have significant effects on blood SOD, blood GSH-Px, serum vitamin E and serum AOA parameters. Based on the result of liver MDA analysis, the highest effects on free radical formation were observed for corn oil and sunflower oil; this indicates that the common believes in the society about the health effects of these lipid are not true: however, it can be concluded from the results that olive oil is the most healthy lipid and margarine is somewhere in the middle in this respect.Keywords: Saturated lipids, unsaturated lipids, liver MDA level, blood SOD, blood GSH Px, serum vitamin E, serum AOA.